«Η προέλευση του κόσμου»: Ο διάσημος πίνακας του Γκυστάβ Κουρμπέ, το αιδοίο και το «MeToo»

Δύο γυναίκες σημείωσαν τη φράση «MeToo» στο προστατευτικό γυαλί που καλύπτει τον πίνακα του Γκυστάβ Κουρμπέ «Η προέλευση του κόσμου» (1866), ο οποίος απεικονίζει ένα αιδοίο, καθώς πραγματοποιούσαν μια «κασκαντέρ» περφόρμανς στο Centre Pompidou-Metz στη Γαλλία στις 6 Μαΐου.

Το έργο ήταν ένα από τα πέντε καλλιτεχνήματα που στοχοποιήθηκαν στο μουσείο, όπου το ιστορικά σκανδαλώδες γυμνό, είναι δανεισμένο από το Musée d’Orsay στο Παρίσι για μια έκθεση με επίκεντρο τον Γάλλο ψυχαναλυτή Ζακ Λακάν, ο οποίος αγόρασε τον πίνακα το 1954.

Η δράση σχεδιάστηκε από τη καλλιτέχνιδα Deborah De Robertis, η οποία στο παρελθόν είχε εκθέσει τα γεννητικά της όργανα μπροστά από τον πίνακα του Κουρμπέ σε μια εννοιολογική περφόρμανς το 2014 στο Musée d’Orsay που είχε ως αποτέλεσμα τη σύλληψη της.

Δείτε περισσότερα στο instagram

«Παραβίασα τα μουσεία, από το Musée d’Orsay μέχρι το Μουσείο του Λούβρου και το Centre Pompidou. Μπήκα σε αυτά με τη βία, χωρίς συγκατάθεση ή άδεια, για να διεκδικήσω τη θέση μου στην ιστορία», ανέφερε η De Robertis σε δήλωση της προχθες, 6 Μαΐου.

Ο εισαγγελέας του Metz, Yves Badorc δήλωσε στο AFP ότι οι δύο γυναίκες που βεβήλωσαν τα έργα τέχνης συνελήφθησαν. Ενώ ο πίνακας του Κουρμπέ ήταν προστατευμένος από γυαλί, η αστυνομία εξακολουθεί να αποτιμά τις ζημιές στα άλλα έργα.

Ενώ δεν είναι σαφές αν οι δύο γυναίκες αντιμετωπίζουν επί του παρόντος κατηγορίες, η De Robertis δήλωσε στο Hyperallergic ότι έχουν αφεθεί ελεύθερες. Η καλλιτέχνις υποστήριξε επίσης ότι η μπογιά μπορεί να αφαιρεθεί με νερό.

Κατά τη διάρκεια της περφόρμανς, η De Robertis έκλεψε επίσης ένα έργο της Γαλλίδας εικαστικού Annette Messager, «I Think Therefore I Suck» (1991), όπως προκύπτει από την καταγραφή της περφόρμανς. Σε ένα άλλο βίντεο που δημοσιεύτηκε στο Vimeo, η De Robertis φαίνεται να αφαιρεί το έργο από το κάδρο του πριν το τοποθετήσει σε μια τσάντα.

Η ρηξικέλευθη – και για αρκετούς προκλητική – περφόρμανς, είναι απλώς η πιο πρόσφατη «μουσειακή διατάραξη» στο ιστορικό της De Robertis. Το 2017, κατηγορήθηκε για προσβολή της δημοσίας αιδούς καθώς μια περφόρμανς της στο Λούβρο περιελάμβανε την έκθεση του κόλπου της μπροστά στη «Μόνα Λίζα», ενώ φώναζε «Μόνα Λίζα, το μο@υνί μου, τα πνευματικά μου δικαιώματα» μέσω ενός μεγαφώνου.

Αν και αθωώθηκε για την κατηγορία της προσβολής της δημοσίας αιδούς , τελικά της επιβλήθηκε ποινή 35 ωρών δημόσιας εργασίας επειδή δάγκωσε το σακάκι ενός φρουρού ασφαλείας όταν σταμάτησε βίαια την περφόρμανς της.

Δείτε περισσότερα στο instagram

Έχει επίσης συλληφθεί για γυμνές περφόρμανς στο Maison Européenne de la Photographie και στο Musée des Arts Décoratifs στο Παρίσι, καθώς και σε μια σπηλιά στην Λούρδη στη Γαλλία, έναν από τους ιερότερους τόπους της χριστιανικής πίστης στη Γαλλία -πιστεύουν ότι η Παναγία εμφανίστηκε εκεί-.

Η παρέμβαση στο μουσείο προκάλεσε την αντίδραση της Γαλλίδας υπουργού Πολιτισμού, Rachida Dati, η οποία έγραψε στο X: «Στους «ακτιβιστές» που πιστεύουν ότι η τέχνη δεν είναι αρκετά ισχυρή για να μεταφέρει ένα μήνυμα από μόνη της, πρέπει να το ξαναπώ: Ένα έργο δεν είναι μια πινακίδα στην οποία μπορεί να αναγραφεί το μήνυμα της ημέρας».

Δείτε περισσότερα στο instagram

Καταγγέλλοντας την ευρέως διαδεδομένη «πατριαρχική βία» και τον «μισογυνιστικό διχασμό» στον κόσμο της τέχνης, η De Robertis κάλεσε «όλες τις γυναίκες, με ή χωρίς αιδοίο, τα ίντερσεξ, τρανς και non Binary και όλα τα άτομα που υποεκπροσωπούνται» να τολμήσουν να εκφραστούν, αναφέροντας καλλιτέχνες όπως η Ana Mendieta, η Orlan, η Valie Export και η Louise Bourgeois, έργα των οποίων έχουν παρουσιαστεί στο μουσείο.

«Θέλω πραγματικά να επισημάνω το γεγονός ότι οι άνθρωποι σοκάρονται από μια συμβολική φεμινιστική κίνηση που στην πραγματικότητα αντιστρέφει μια σχέση εξουσίας», δήλωσε η De Robertis στο Hyperallergic.