Όταν είσαι πάντα διαθέσιμος και “βολικός”, δεν θα εκτιμηθεί πραγματικά αυτό που δίνεις

Σου έχει τύχει ποτέ να δίνεις τα πάντα για μια σχέση, ή να βοηθάς πολύ τους άλλους, να είσαι πάντα καλός και σωστός και να σου

Σου έχει τύχει ποτέ να δίνεις τα πάντα για μια σχέση, ή να βοηθάς πολύ τους άλλους, να είσαι πάντα καλός και σωστός και να σου το ξεπληρώνουν με «αχαριστία»;

Ίσως νιώθεις ότι ανταποκρίνεσαι πάντα στις ανάγκες των άλλων, βάζεις πίσω τα δικά σου θέλω για να μην προκαλέσεις εντάσεις, και φροντίζεις τη σχέση (μπορεί να είναι και σε εργασιακό περιβάλλον). Έτσι θέλεις να τους δείξεις πόσο τους εκτιμάς.

Εκείνοι γιατί δε σε εκτιμούν όμως; Ή τουλάχιστον, όχι όσο θα ήθελες. Η εξήγηση που συνήθως δίνεις είναι ότι είναι αχάριστοι ή σε εκμεταλλεύονται. Ίσως πεις ότι είναι σκληροί άνθρωποι που δεν τους νοιάζει παρά μόνο ο εαυτός τους.

Ακούγεται λογικό εκ πρώτης όψεως.

Μπορεί όμως να υπάρχει και μια άλλη εξήγηση. Μπορεί οι άλλοι να μη σε εκτιμούν τόσο πολύ αν και εσύ είσαι πάντα εκεί για εκείνους, ακριβώς επειδή εσύ είσαι πάντα εκεί για εκείνους…

«Δηλαδή, τι μου λες;» θα ρωτήσεις. «Ότι εγώ φταίω που δε με εκτιμούν οι άλλοι; Και δαρμένος και φταίχτης;»

Ίσως ακούγεται παράλογο. Είναι όμως ψυχο-λογικό.

Να ξεκαθαρίσω από την αρχή ότι δε φταις εσύ σαν άνθρωπος. Όμως όλες οι συμπεριφορές έχουν συνέπειες. Και οι συνέπειες της δικής σου στάσης είναι πολύ πιθανό να συμβάλουν στην αδιαφορία που εισπράττεις. Ο λόγος είναι πολύ απλός και πολύ ανθρώπινος.

Σκέψου για λίγο. Πότε σου γεννιέται μεγαλύτερη επιθυμία για κάτι; Συνήθως είναι όταν το αντικείμενο της επιθυμίας σου είναι σε έλλειψη. Αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά οι διαφημιστές και μας προβάλουν μηνύματα όπως:

«Εκπτώσεις για λίγες μέρες ακόμα»

«Τρέξτε να προλάβετε!»

«Μόνο σε επιλεγμένα καταστήματα»

«Η τιμή ισχύει για περιορισμένο αριθμό τεμαχίων»

Ο σκοπός είναι να μας δημιουργήσουν το αίσθημα της έλλειψης, καθώς είναι ένα πολύ καλά καταγεγραμμένο ψυχολογικό φαινόμενο πως δημιουργείται μεγαλύτερη επιθυμία για κάτι όταν είναι δυσεύρετο. Βαθυθέλουμε την έλλειψη. Ένα διαμάντι και ένα κρύσταλλο ίδιου σχήματος μπορεί να λάμπουν το ίδιο, όμως το διαμάντι είναι πιο ακριβό επειδή είναι πιο σπάνιο. Η σπανιότητα αυξάνει την τιμή. Όχι η εμφάνιση. Όσο μεγαλύτερη η διαθεσιμότητα, τόσο μικρότερη η τιμή.

Εσύ πόσο διαθέσιμος είσαι στις σχέσεις σου; Πόσο συμφωνείς με ό,τι σου προτείνουν; Πόσο λες «δεν έχω πρόβλημα» όταν συζητάτε τι να κάνετε; Πόσο παίρνεις πρώτος τηλέφωνα και στέλνεις πρώτος μηνύματα για να δεις τι κάνουν οι άλλοι ή αν θα βγείτε; Πόσο παραπονιέσαι στον άλλον; Πόσο δεν λες αν κάτι σε ενοχλεί; Πόσο αφήνεις ό,τι κάνεις για να ασχοληθείς με το πρόβλημα του άλλου, ή με ό,τι τον απασχολεί; Εσύ πόσο διαθέσιμος είσαι στις σχέσεις σου;

Οι περισσότεροι άνθρωποι νομίζουμε ότι με το να είμαστε «καλοί» και βολικοί και διαθέσιμοι, οι άλλοι θα μας εκτιμήσουν. Αν λέμε πάντα «Ναι». Συχνά κρύβεται από πίσω η ανασφάλεια μας πως αν δεν είμαστε βολικοί, δε θα μας θέλουν γύρω τους. Κι όμως, ίσως με αυτή τη συμπεριφορά να πετυχαίνουμε το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα από το επιθυμητό.

Και όχι επειδή βγάζουν «κακία» ή αχαριστία. Αλλά επειδή είναι άνθρωποι. Και όλοι οι άνθρωποι έχουμε τους ίδιους ψυχο-λογικούς νόμους συμπεριφοράς.

Σκέψου για τον εαυτό σου. Έχεις κάποιον φίλο ή φίλη που πάντα σε παίρνει τηλέφωνο, είναι πάντα εκεί, χωρίς εσύ να χρειάζεται να προσπαθήσεις ιδιαίτερα και δε σου φέρνει ποτέ αντίρρηση; Πώς νιώθεις απέναντί του; Ίσως δεις ότι τον θεωρείς πιο δεδομένο από άλλους και τείνεις πιο εύκολα να τον παραμελήσεις.

Το έχω δει και εγώ στον εαυτό μου και προβληματίστηκα. Έχω ένα φίλο που τον αγαπάω πολύ και παρατηρώ ότι συχνά έχω την τάση να τον αγνοήσω περισσότερο από άλλους φίλους μου που δεν είναι τόσο διαθέσιμοι. Και θεωρώ τον εαυτό μου καλό άνθρωπο!

Αλλά κανένας δεν είναι προστατευμένος από τον αυτόματο τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου μας.

Ίσως μέχρι τώρα να επιδίωκες να κερδίσεις την εκτίμηση και την προσοχή των άλλων προσπαθώντας να είσαι πάντα διαθέσιμος. Με το να μην τους χαλάς χατίρι. Αν το αποτέλεσμα των προσπαθειών σου δεν είναι το προσδοκώμενο, τότε ίσως η εξήγηση να μην είναι ότι οι άλλοι δε νοιάζονται, δε σε συμπαθούν ή δείχνουν αχαριστία. Είναι πολύ πιθανό να έχεις ενεργοποιήσει άθελά σου ένα πολύ ανθρώπινο χαρακτηριστικό τους. Πως τείνουμε να εκτιμούμε λιγότερο ό,τι είναι σε υπερπροσφορά. Κάτι για το οποίο δε χρειάζεται να κοπιάσουμε με κάποιον τρόπο. Ίσως είσαι σε υπερπροσφορά.

Αν το συνειδητοποιήσεις θα δεις πως πιθανώς να μην είναι τόσο αχάριστοι οι άλλοι και να μην είσαι το θύμα της σχέσης, όπως μέχρι τώρα μπορεί να νόμιζες (αυτό βέβαια μπορεί να μη σου αρέσει και τόσο να το δεις…).

Η γνώση είναι δύναμη, όπως λέω συνεχώς στο βιβλίο μου «Ψυχο-λογικά Μυστικά που μακάρι να γνώριζα νωρίτερα)». Γνωρίζοντας τις συνέπειες των συμπεριφορών σου, αποφεύγεις τις παρεξηγήσεις και αποκτάς το δικαίωμα να δράσεις διαφορετικά.

Ας συνειδητοποιήσουμε πως συμβάλλουμε και εμείς στις συμπεριφορές που εισπράττουμε. Άρα έχουμε δύναμη να τις αλλάξουμε αν θέλουμε. Αλλά και αν δεν θέλουμε, ή νομίζουμε πως δεν μπορούμε να τις αλλάξουμε, πάλι δεν πειράζει. Θα ξέρουμε τι άλλο μπορεί να συμβαίνει και δε θα κατηγορούμε τόσο εύκολα τους άλλους.

Έκφρασε τις ανάγκες σου. Είναι πολύ εντάξει να πεις όχι. Είναι πολύ εντάξει να μην έχεις χρόνο κάποιες φορές. Είναι πολύ εντάξει να σε ενοχλεί κάτι και να λες τι σε ενοχλεί. Είναι πολύ εντάξει να βάλεις όριο.

Μάλιστα όχι μόνο είναι πολύ εντάξει αλλά ίσως είναι και ο μοναδικός δρόμος για να πετύχεις αυτό που θέλεις.

Σκέψου ψυχο-λογικά και μην επιτρέπεις στην ανασφάλειά σου να σου στερεί αυτό που τόσο πολύ έχεις ανάγκη. Σχέσεις όμορφες, ισότιμες και ανταποδοτικές.

Με αμοιβαία εκτίμηση και σεβασμό. Μπορείς να το πετύχεις και σου αξίζει!