Μια περφόρμανς κι ένας ξυλοδαρμός το ίδιο βράδυ
Written by v.psychogios on 23/07/2025
Από το efsyn.gr / ΝΗΣΙΔΕΣ / Ναταλί Χατζηαντωνίου
Είναι σοκαριστική η επιλογή μιας καλλιτέχνιδας να ναρκώνεται αυτοβούλως επί σκηνής με το περιβόητο «χάπι του βιασμού» και οι θεατές να παρακολουθούν ζωντανά όχι μόνο την επίδραση, αλλά και την επίπτωση; Είναι προκλητικό να βλέπεις από τη θέση σου πώς με ένα χάπι, ένας άνθρωπος τόσο συγκροτημένος ώστε να δίνει μια πολιτικοφιλοσοφική διάλεξη, μεταμορφώνεται σε μαριονέτα που υπόκειται –για λόγους προσομοίωσης με τον βιασμό– σε κολποσκόπηση που προβάλλεται σε βιντεο-οθόνη; Οχι περισσότερο σοκαριστική από τη δράση του Ηλία Μίχου. Οχι περισσότερο βίαιο από τον ομοφοβικό ξυλοδαρμό που υπέστη ένας 24χρονος ξημερώματα της περασμένης Κυριακής στο Περιστέρι. Λίγο νωρίτερα είχαμε παρακολουθήσει τη διάρκειας 2,5 ωρών περφόρμανς με τον αινιγματικό τίτλο «Η νύφη και το “Καληνύχτα, Σταχτοπούτα”» της Βραζιλιάνας δημιουργού Καρολίνα Μπιάνκι, βραβευμένης με Αργυρό Λέοντα στη φετινή Μπιενάλε της Βενετίας.
Η Μπιάνκι, που προ δεκαετίας βιάστηκε και η ίδια αφού της χορηγήθηκε το χάπι το οποίο στη χώρα της αποκαλείται «Καληνύχτα, Σταχτοπούτα», έκανε την εμπειρία της έργο αναστοχασμού για την ίδια τη θέση της τέχνης απέναντι στην έμφυλη βία, για τον στόχο της περφόρμανς, για τη γενναιότητα γυναικών περφόρμερ όπως οι Αμπράμοβιτς, Μπρουγκέρα κ.ά. ή και για τη δραματική «αφέλεια» στην περίπτωση της Ιταλίδας Πίπα Μπάκα, που, το 2008, ντυμένη νύφη διέσχιζε τα Βαλκάνια στο πλαίσιο καλλιτεχνικής δράσης υπέρ της ειρήνης, αλλά βιάστηκε και δολοφονήθηκε στην Τουρκία – ένα περιστατικό που έχει στοιχειώσει την Μπιάνκι όπως και η δολοφονία της Ελίζα Σαμούντιο το 2010 από τον Βραζιλιάνο τερματοφύλακα Bruno de Souza.
Αυτά ακούγονται στο πρώτο μέρος του έργου, γιατί στο δεύτερο, όταν η Μπιάνκι καταρρέει και αποκοιμιέται, η δραματουργία, βοηθούντων των μελών της κολεκτίβας«Cara de Cavalo», ανοίγει την πύλη της Κολάσεως της συνειδησιακής ανυπαρξίας και της σεξουαλικής βίας εναντίον των θηλυκοτήτων. «Help» γράφει με αίμα μια τρανσέξουαλ στο τζάμι του αυτοκινήτου καταμεσής της σκηνής. Μα δεν ζήταγε «βοήθεια» ο 24χρονος στο Περιστέρι; Το έργο της Μπιάνκι δεν είναι θέατρο, δεν περιλαμβάνει κάθαρση, αλλά είναι τραγωδία και ακραία μίμησις πράξεως – αν και όχι σπουδαίας και τελείας. Είναι μια δύσκολη, επώδυνη, σοκαριστική ανατροπή κάθε θεατρικής «σύμβασης» στον πρώτο «τόμο» μιας τριλογίας υπό εξέλιξη. Στην Αβινιόν όπου πρωτοπαίχτηκε έκανε τόση αίσθηση, ώστε εν μιά νυκτί η Μπιάνκι να γίνει διάσημη και το έργο της να απαγορευτεί π.χ. στην Αυστραλία, όπου φαίνεται ότι είναι προτιμότερο κάποιος να ναρκώνεται συνειδησιακά ώστε να μην ακούει τι λέει μια 12χρονη στον Κολωνό ή ένας 24χρονος στο Περιστέρι.