Θ. Πάγκαλος 1938 – 2023

O Θεόδωρος Πάγκαλος γεννήθηκε στην Ελευσίνα τις 17 Αυγούστου 1938. Ηταν γιος του Αντιπτέραρχου της Πολεμικής Αεροπορίας Γεωργίου Πάγκαλου που διετέλεσε Υπαρχηγός ΓΕΑ. Από την πλευρά του πατέρα του είναι ανιψιός του Αντιναυάρχου του Πολεμικού Ναυτικού Θησέα Παγκάλου και εγγονός του ομώνυμου στρατηγού και δικτάτορα Θεόδωρου Δ. Πάγκαλου

Σε νεαρή ηλικία ασχολήθηκε με τον φοιτητικό συνδικαλισμό, συμμετέχοντας σε διάφορες φοιτητικές ομάδες. Υπήρξε μέλος της ομάδας που προχώρησε στην αναγραφή του συνθήματος «1 1 4» σε τοίχους δημοσίων κτιρίων (που εν συνεχεία καθιερώθηκε ως κυρίαρχο στις φοιτητικές διαδηλώσεις της δεκαετίας του 1960). Υπήρξε επίσης ιδρυτικό μέλος της Δημοκρατικής Κίνησης Νέων «Γρηγόρης Λαμπράκης», που μετονομάστηκε σε Νεολαία «Γρηγόρης Λαμπράκης», καθώς και της αριστερής οργάνωσης «Δημοκρατική Αντίσταση Σπουδαστών».

Το 1978 έβαλε υποψηφιότητα για δήμαρχος στην Ελευσίνα και κατετάγη τρίτος. Επίσης σε νεαρή ηλικία είχε δραστηριοποιηθεί και στο ΚΚΕ. Στη διάρκεια της μεταπολίτευσης υπήρξε ηγετικό στέλεχος της ευρύτερης κεντροαριστερής παράταξης με το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα.

Εξελέγη Βουλευτής Αττικής για πρώτη φορά το 1981 με το ΠΑΣΟΚ και έκτοτε εξελέγη σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις στις οποίες έθεσε υποψηφιότητα.

Τον Μάρτιο του 2004 επανεκλέγεται Βουλευτής Αττικής. Ορίστηκε υπεύθυνος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ στον Τομέα Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Πολιτικής Καταναλωτών και Αγροτικής Ανάπτυξης, καθώς και εισηγητής του ΠΑΣΟΚ στη Συνταγματική Αναθεώρηση. Μετέχει στην αντιπροσωπεία της Ελληνικής Βουλής στο Συμβούλιο της Ευρώπης και τη Δυτικοευρωπαϊκή Ένωση. Μετά τη νίκη του ΠΑΣΟΚ το 2009 στις εκλογές, ορίστηκε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ελλάδας, θέση που διατήρησε και στους δύο ανασχηματισμούς της κυβέρνησης Παπανδρέου. Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης παρέμεινε και κατά τη θητεία της μεταβατικής κυβέρνησης του Λουκά Παπαδήμου.

Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Οικονομικά (Διδάκτωρ των Οικονομικών Επιστημών) στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού Ι (Πάνθεον Σορβόνη) με υποτροφία της Γαλλικής Κυβερνήσεως.

Με σημαντική δράση στο φοιτητικό κίνημα και ιδρυτικό μέλος της Νεολαίας Λαμπράκη, διαδραμάτισε ενεργό ρόλο στον αντιδικτατορικό αγώνα με αποτέλεσμα να του αφαιρεθεί η ελληνική ιθαγένεια από την χούντα το 1968.

Από το 1969 έως το 1978 εργάστηκε ως ερευνητής στο ίδιο Πανεπιστήμιο και κατόπιν ορίστηκε Διευθυντής του Ινστιτούτου Οικονομικής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου. Συμμετείχε στον αντιδικτατορικό αγώνα και το 1968 το δικτατορικό καθεστώς του αφαίρεσε την ελληνική ιθαγένεια, την οποία επανέκτησε μετά τη Μεταπολίτευση.

Τον Μάρτιο του 2004 επανεκλέγεται Βουλευτής Αττικής. Ορίστηκε υπεύθυνος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ στον Τομέα Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Πολιτικής Καταναλωτών και Αγροτικής Ανάπτυξης, καθώς και εισηγητής του ΠΑΣΟΚ στη Συνταγματική Αναθεώρηση.

Μετέχει στην αντιπροσωπεία της Ελληνικής Βουλής στο Συμβούλιο της Ευρώπης και τη Δυτικοευρωπαϊκή Ένωση. Μετά τη νίκη του ΠΑΣΟΚ το 2009 στις εκλογές, ορίστηκε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ελλάδας, θέση που διατήρησε και στους δύο ανασχηματισμούς της κυβέρνησης Παπανδρέου. Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης παρέμεινε και κατά τη θητεία της μεταβατικής κυβέρνησης του Λουκά Παπαδήμου.

Ηταν συγγραφέας πολλών άρθρων και διαφόρων βιβλίων μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν τα «Παγκοσμιοποίηση και Αριστερά» (2001), «Εφήμεροι Προφήτες – Αδιέξοδα του νεοφιλελευθερισμού και κοινωνικά κινήματα στην εποχή της παγκοσμιοποίησης» (2005), «Η Ευρώπη σε σταυροδρόμι» (2005), «Παρέμβαση στην Επικαιρότητα» (1994) και «Η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα» (1988).

Είχε παντρευτεί με την Χριστίνα Χριστοφάκη και ήταν πατέρας πέντε παιδιών.

Αποχώρησε από την ενεργό πολιτική δράση πριν τις εκλογές του Μαΐου του 2012.

Μιλώντας από το Βήμα της Βουλής το 2010, ο Θεόδωρος Πάγκαλος περιέγραψε με τρεις μόνο λέξεις το πως οδηγηθήκαμε (σύμφωνα με τον ίδιο) στην χρεωκοπία και τα μνημόνια.

“Η απάντηση εις την κατακραυγή που υπάρχει εναντίον του πολιτικού προσωπικού της χώρας “πώς τα φάγατε τα λεφτά”, που μας ρωτάει ο κόσμος, είναι αυτή: Σας διορίσαμε. Τα φάγαμε όλοι μαζί. Μέσα στα πλαίσια μιας σχέσης πολιτικής πελατείας, διαφθοράς, εξαγοράς και εξευτελισμού της έννοιας της ίδιας της πολιτικής” είχε πει στην αρχή της δύσκολης δεκαετίας των μνημονίων ο Θεόδωρος Πάγκαλος.

Μία δήλωση που χαρακτηρίστηκε από κάποιους ως μνημείο κυνισμού, ενώ για κάποιους ερμηνεύτηκε ως ομολογία για τα λάθη των ελληνικών κυβερνήσεων στη Μεταπολίτευση.

Το 2008, μπαίνοντας στη Βουλή και καθώς ένας δημοσιογράφος τον ρωτάει αν τον προβληματίζει η επιστολή Σημίτη στον Γιώργο Παπανδρέου, σχετικά με την κύρωση της Νέας Συνθήκης της ΕΕ, ο Θεόδωρος Πάγκαλος απάντησε με μία φράση που έγινε viral:

Το 1996, Ελλάδα και Τουρκία έφτασαν στα πρόθυρα του πολέμου λόγω της κρίσης των Ιμίων. Η κατάσταση αποκλιμακώθηκε με την συμφωνία των δύο κρατών να αποσύρουν τις δυνάμεις τους και τις σημαίες από τις βραχονησίδες.

Όπως αποκάλυψε ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Ναύαρχος Λυμπέρης όταν ρώτησε τον ΥΠΕΞ Θεόδωρο Πάγκαλο τι θα πουν στον ελληνικό λαό σχετικά με την απομάκρυνση της σημαίας απʼ τα ελληνικά Ίμια, ο Θεόδωρος Πάγκαλος απάντησε λέγοντας πως “τη σημαία την πήρε ο αέρας”.

Το 1994 ο Θεόδωρος Πάγκαλος αποφασίζει να διεκδικήσει την δημαρχία της Αθήνας με το ΠΑΣΟΚ. Μεγάλος αντίπαλος του ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, ο οποίος έκανε και την έκπληξη κερδίζοντας τελικά το ιστορικό στέλεχος του κόμματος του Ανδρέα Παπανδρέου.

Ο Θεόδωρος Πάγκαλος δεν δίστασε να αποκαλέσει τον αντίπαλο του ως τον “Κύριο τίποτα”, κάτι που εκ του αποτελέσματος φάνηκε ότι δεν του βγήκε σε καλό.

Το 2015, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό “Βήμα Fm” ο Θεόδωρος Πάγκαλος είχε αποκαλύψει ότι δεν μπορούσε να πληρώσει τον ΕΝΦΙΑ.

“Έχω αγωνία για την οικονομική κατάσταση. Φόρους χρωστάω, βιάζομαι να πουλήσω”, είχε πει χαρακτηριστικά.

“Αν μπορούσα να πουλήσω μερικά ακίνητα, γιατί εγώ δεν είμαι παιδί του λαού, είμαι στην μεσαία τάξη, εκεί ανήκω, αυτό τους διαφοροποιούσε από τους εργαζόμενους: ότι μπορούσαν να πουλήσουν κανένα ακίνητο και να μετριάσουν την κατάστασή τους.”

“Σκεφτείτε αυτή τη χονδροειδέστατη και ουρανομήκη μ….α που την έλεγε ένας υπουργός Οικονομικών των προηγουμένων κυβερνήσεων. Τι θα είχε γίνει στη χώρα! Αυτό θέλει να δει ο κόσμος, να δει κάποια ελάφρυνση, κάποια βελτίωση του καθημερινού του. Κι εγώ βεβαίως θέλω να δω κάποια ελάφρυνση. Εγώ δεν έχω να πληρώσω τον ΕΝΦΙΑ”, κατέληξε.

Σε μία από τις τελευταίες συνεντεύξεις του Θεόδωρου Πάγκαλου, το ηγετικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ είχε προχωρήσει σε μια αποκάλυψη που προκάλεσε αίσθηση.

Ήταν τον Νοέμβριο του 2018, όταν σε συνέντευξή του στην εφημερίδα “Πρώτο Θέμα” o Θεόδωρος Πάγκαλος είχε πει ότι ζούσε με 370 ευρώ, καθώς επίσης και ότι είχε γίνει κατάσχεση στη σύνταξή του από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.

“Να βγω να πάω πού; Και πώς να βγω; Με τι χρήματα; Από τη μία, κινδυνεύει η σωματική μου ακεραιότητα από ακροδεξιά και ακροαριστερά υποκείμενα. Από την άλλη, η βουλευτική σύνταξη ανέρχεται στο ποσό των 370 ευρώ” είχε πει χαρακτηριστικά.

“Εδώ και πέντε χρόνια μού έχουν κατασχέσει τη σύνταξη στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Τους έχω τηλεφωνήσει πολλές φορές και ούτε μία δε μου έχουν απαντήσει με σαφή τρόπο. Μη με ρωτάτε πώς ζω. Βρίσκομαι κάτω από τα όρια της φτώχειας. Θέλω να τους δω κρεμασμένους στην πλατεία Συντάγματος. Θα προσφύγω στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, θα τους κάνω δίκες και θα το γλεντήσουμε όλοι μαζί μετά τις εκλογές”.

Το 2014 ο Θεόδωρος Πάγκαλος αποκάλυψε ότι ψήφισε ΝΔ στις ευρωεκλογές, γιατί φοβόταν την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ.

“Με δυσκολία, αλλά πήγε το χέρι μου” συμπλήρωσε εξηγώντας ότι “ψήφισα αρνητικά, όπως και πολύς κόσμος ή πολύς κόσμος που ψήφιζε αρνητικά ΠΑΣΟΚ, για να μην έρθει η δεξιά”.

Το 2019 μάλιστα είχε ανκοινώσει ότι θα ξαναψηφίσει Νέα Δημοκρατία, γράφοντας σε ανάρτησή του “Μητσοτάκη ΔΑΓΚΩΤΟ”.

Ο Θεόδωρος Πάγκαλος, από το βήμα του Συμβουλίου της Ευρώπης και ως αντιπρόσωπος του Ελληνικου Κοινοβουλίου, είχε αποκαλέσει την Γερμανία “οικονομικό γίγαντα, αλλά πολιτικό νάνο”.

Η συγκεκριμένη δήλωση είχε προκαλέσει την μήνη του τότε Καγκελαρίου Χέλμουτ Κολ, με τον κ. Πάγκαλο να ανακαλεί λίγο αργότερα και να ζητάει συγγνώμη.

Από τα βέλη του Πάγκαλου δεν είχαν γλιτώσει ούτε οι δημόσιοι υπάλληλοι (τους οποίους διόριζε σύμφωνα με το “μαζί τα φάγαμε”) ούτε οι Ένοπλες Δυνάμεις, χαρακτηρίζοντας τα στελέχη ως “αντιπαραγωγικά”.

“Γιατί να μην αξιολογηθούν οι κοπρίτες που απουσιάζουν κατά δεκάδες χιλιάδες από τα γραφεία τους; Όλοι είναι κοπανατζήδες! Οι μισοί την κοπανάνε και οι άλλοι μισοί είναι εκεί. Είναι Δημόσιο αυτό; Και γιατί να μην το αξιολογήσουμε; Όλοι είναι στο σύστημα που δεν καταδικάζεται κανείς κοπρίτης ποτέ και δεν εξοβελίζεται κανείς κοπρίτης ποτέ και τα συνδικαλιστικά όργανα καλύπτουν τους κοπρίτες που δεν θέλουν την αξιολόγηση. Και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει την αξιολόγηση, που είναι η μελλοντική κυβέρνηση, όπως ισχυρίζεται” είχε πει για τους δημοσίους υπαλλήλους.

Όσον αφορά τους “Αγανακτισμένους”, οι οποίοι είχαν βγει στις πλατείες τα πρώτα δύσκολα χρόνια των μνημονίων, ο Θεόδωρος Πάγκαλος δεν δίστασε να τους αποκαλέσει “φασίστες, κομμουνιστές και μ@λ@κες”, χαρακτηρισμοί που τον έκαναν ιδιαίτερο μισητό στο διαδίκτυο.

Μένει η όποια σκέψη έχει ο καθένας από εμάς για τον Θ. Πάγκαλο, όποια, θετική ή αρνητική. Μένουν και οι δηλώσεις κάποιον πολιτικών αρχηγών, πολιτικών και κομμάτων για τον Θ. Πάγκαλο