Γιατί όλα τα φερμουάρ γράφουν YKK

Ο Whitcomb Judson, ένας Αμερικανός από το Σικάγο που ψάχνει έναν καλύτερο τρόπο για να κουμπώνει τις μπότες του, εξασφαλίζει την πατέντα για κούμπωμα χωρίς θηλιές ή αλλιώς για το φερμουάρ. Και ενώ τα φερμουάρ βρίσκονται παντού γύρω μας σήμερα και αποτελούν μια παγκόσμια αγορά με ετήσιο τζίρο 20 δισ. δολαρίων, τότε χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια και αρκετές προσπάθειες για να καθιερωθούν.

Τον καιρό εκείνο, ο Judson δούλευε σαν μηχανολόγος μηχανικός στην Earle Manufacturing Company, μια εταιρεία που κατασκεύαζε τραμ. Ψάχνοντας έναν πιο αποδοτικό τρόπο να δένει τις ψηλές μπότες του, ο εφευρέτης κατέληξε σε «ένα περίπλοκο κούμπωμα με κόπιτσες που διέθεταν έναν ‘οδηγό΄ για να κουμπώνει και να ξεκουμπώνει ένα ρούχο».

Χρειάστηκε δύο χρόνια για να πείσει το αμερικανικό γραφείο ευρεσιτεχνιών ότι το κούμπωμά του ήταν αρκετά πρωτότυπο ώστε να δικαιούται πατέντα.

Όμως αφότου εξασφάλισε την πατέντα του, ο Judson παρουσίασε το προϊόν του στη διεθνή έκθεση World’s Fair.

Το φερμουάρ είχε γεννηθεί, αλλά η υποδοχή ήταν τουλάχιστον χλιαρή. Ίσως να έφταιγε το γεγονός ότι τα φερμουάρ που είχε παρουσιάσει ο εφευρέτης στην έκθεση όλο άνοιγαν.

Έτσι, παρότι ο Judson ίδρυσε μια εταιρεία για να εκμεταλλευτεί εμπορικά το προϊόν του, αυτή δεν απογειώθηκε ποτέ.

Το 1912, τρία χρόνια μετά τον θάνατο του Judson, ένας παλιός συνάδελφός του, ο Gideon Sundback, εξασφάλισε την πατέντα για μια άλλη μέθοδο κουμπώματος που διατηρούσε τον οδηγό του Judson αλλά αντικαθιστούσε τις κόπιτσες με μεταλλικά «δόντια» τα οποία παραπέμπουν στο φερμουάρ που όλοι ξέρουμε σήμερα.

Τελικά, χρειάστηκε να περάσουν αρκετά χρόνια από την πατέντα του Judson μέχρι να «απογειωθεί» η χρήση του φερμουάρ. Και μάλιστα, η επιτυχία αυτή οφείλεται στο τζιν.

Την εποχή εκείνη, οι γυναίκες είχαν αρχίσει να φοράνε ντένιμ παντελόνια, όμως τα κουμπιά με τα οποία είχαν καθιερωθεί τότε τα τζιν δεν θεωρούνταν ιδιαίτερα σεμνά για το γυναικείο κοινό. Έτσι, η Levi’s κυκλοφόρησε το πρώτο της τζιν με φερμουάρ, το 1947.

Για τα επόμενα 20 χρόνια, η αμερικανική εταιρεία φερμουάρ Talon απολάμβανε μια σχεδόν μονοπωλιακή θέση στην αγορά, καθώς περίπου τα 7 στα 10 φερμουάρ που κυκλοφορούσαν ήταν δικά της.

Όμως, τη δεκαετία του 1960, η Talon, που είχε επαναπαυτεί στην επιτυχία της και δεν έδειχνε ενδιαφέρον να καινοτομήσει, άρχισε να χάνει μερίδια αγοράς.

Η ιαπωνική εταιρεία YKK έσπευσε να καλύψει το κενό. Τα δικά της φερμουάρ δεν ήταν μόνο φθηνότερα, αλλά είχαν και την ίδια –εάν όχι καλύτερη- ποιότητα.

Όταν τον Ιούλιο του 1969 ο Neil Armstrong και ο Buzz Aldrin πάτησαν στο φεγγάρι, τα μεταλλικά φερμουάρ στις ειδικές στολές τους είχαν χαραγμένο πάνω τους το σήμα YKK. Η τύχη της εταιρείας ήταν πλέον προδιαγεγραμμένη.

Μέχρι και σήμερα, η YKK ελέγχει το 40% της παγκόσμιας αγοράς, αφού παράγει περίπου 10 δισεκατομμύρια φερμουάρ τον χρόνο, έστω και εάν αντιμετωπίζει πλέον τον αυξανόμενο κινεζικό ανταγωνισμό.

Εάν κανείς κοιτάξει τα ρούχα του, το πιθανότερο είναι ότι κάπου πάνω του έχει ένα φερμουάρ με το σήμα ΥΚΚ. Τι σημαίνει αυτό; Το πλήρες όνομα της εταιρείας είναι Yoshida Kogyo Kabushikikaisha, δηλαδή Yoshida Company Limited.