Είναι αυτή η πιο σημαντική φωτογραφία στην ιστορία της τζαζ;

Χωρίς να του αποκαλύψει τίποτα παραπάνω, ένας φίλος του φωτογράφου Μπομπ Πάρεντ του είχε πει απλά να βρίσκεται την Κυριακή το βράδυ στο κλαμπ Open Door στη West 3rd Street του Μανχάταν.

Ο Πάρεντ είχε έτσι κι αλλιώς το χάρισμα να βρίσκεται στο σωστό μέρος τη σωστή στιγμή και δεν χρειαζόταν και πολύ για να ακολουθήσει την οδηγία και να είναι από νωρίς στο μαγαζί εκείνο το βράδυ της 13ης Σεπτεμβρίου 1953. Ήταν μια ασυνήθιστα για την εποχή κρύα μέρα και στο πρωτοσέλιδο των New York Times δέσποζε ο γάμος του γερουσιαστή Τζον Φ. Κένεντι με την Τζακλίν Μπουβιέ.

Σύμφωνα με τη μαρκίζα, στη σκηνή θα εμφανιζόταν το Τρίο του Τελόνιους Μονκ. Ο Μονκ στα 35 του ήταν ήδη ένας πρωτοποριακός συνθέτης και πιανίστας αλλά θα μεσολαβούσε μια δεκαετία ακόμα μέχρι η Αμερική να εκτιμήσει πλήρως την ιδιοφυία του. Στο μπάσο ήταν ο 31χρονος τότε Τσαρλς Μίνγκους και στα κρουστά ο ταλαντούχος 28χρονος ντράμερ Ρόι Χέινς.

Το Open Door ήταν ένα μικρό σκοτεινό κλαμπάκι το οποίο αργότερα ο Χέινς θα χαρακτήριζε «αχούρι», ο ιστορικός της τζαζ όμως Νταν Μόργκενστερν ήταν πιο γενναιόδωρος στην περιγραφή του: «Ήταν ένα περίεργο μέρος που είχε όμως σπουδαία μουσική».

Η παρουσία των τριών μουσικών προμήνυε ότι κάτι μαγικό θα συνέβαινε εκείνο το ψυχρό βράδυ στο μισογεμάτο κλαμπ, η φήμη όμως που είχε αρχίσει να εξαπλώνεται ότι θα ανέβει μαζί τους στη σκηνή και ο Τσάρλι Πάρκερ, ο υπερβατικός σαξοφωνίστας του bebop, που στα 33 του περνούσε άλλη μια ζόρικη προσωπική φάση, έμοιαζε να προαναγγέλλει μια ιστορική βραδιά για την τζαζ. Και πράγματι ήταν, και με το παραπάνω.

Δυστυχώς δεν υπάρχει κάποιο ηχητικό ντοκουμέντο αυτής της μαγικής βραδιάς. Η μόνη καταγραφή αυτού του μοναδικού κουαρτέτου επί σκηνής είναι οι φωτογραφίες από την Pressman Speed Graphic φωτογραφική κάμερα του Μπομπ Πάρεντ.

 

Μια από αυτές τις εικόνες που τράβηξε εκείνη τη νύχτα στο Open Door έχει γίνει το απόλυτο τζαζ έμβλημα. Όρθιος δεξιά ο Τσάρλι Πάρκερ με το διάσημο του King brass άλτο σαξόφωνο. Στα αριστερά του, ο Τελόνιους Μονκ στο πιάνο με το μικρόφωνο να κρέμεται από πάνω. Δεξιά του είναι ο Τσαρλς Μίνγκους σκυμμένος στο μπάσο του και στο βάθος ο Ρόι Χέινς, με το βλέμμα του εστιασμένο στους υπόλοιπους ενώ τον ίδιο μοιάζουν να παρατηρούν δύο μυστηριώδεις γοργόνες στην τοιχογραφία πίσω του.

Η φωτογραφία που τράβηξε ο Μπομπ Πάρεντ, ο οποίος έφυγε από τη ζωή το 1987, έχει συχνά χαρακτηριστεί ως η «πιο σημαντική στην ιστορία της τζαζ».

Στα 93 του πλέον, ο Ρόι Χέινς είναι ο μόνος επιζών από εκείνο το μαγικό κουαρτέτο, και θυμάται ακόμα με συγκίνηση εκείνη τη βραδιά: «Ήταν τόσο όμορφα και ήμουν τόσο νέος και τυχερός να παίζω με τόσο σημαντικούς ανθρώπους».

Υπάρχει όμως και μια άλλη φωτογραφία από εκείνο το βράδυ, η οποία έχει προκαλέσει ένα μυστήριο και ένα αναπάντητο ερώτημα. Σε ένα από τα τραπέζια μπροστά στη σκηνή, διακρίνεται να κάθεται ένας άντρας με σκούρο πουκάμισο και μαύρα μαλλιά ενώ καπνίζει ένα τσιγάρο. Είναι ο άντρας αυτός ο Τζακ Κέρουακ; Εδώ και δεκαετίες περιφέρεται αυτό το ερώτημα, αλλά ουδείς έχει καταφέρει να δώσει μια πειστική απάντηση.

Η στιγμή που η Νέα Υόρκη ήταν η αδιαμφισβήτητη παγκόσμια πρωτεύουσα της τζαζ έχει χαθεί προ πολλού, όπως και ο Μίνγκους, ο Μονκ και ο “Bird”. Ακόμα και το Open Door είναι μια μακρινή ανάμνηση. Κατεδαφίστηκε πριν πολλά χρόνια για να δώσει τη θέση του στη βιβλιοθήκη Bobst του New York University.