Η «αδυναμία» του διατροφολόγου

«Αν έμαθα κάτι όμως, ήταν να μπορώ να αναγνωρίζω κάθε φορά τη θέση μου: εγώ πίσω από ένα γραφείο, κι απέναντί μου οι συνομιλητές μου, κλεισμένοι στο καβούκι των παραπανίσιων κιλών τους. Ανάμεσά μας έβαζα μόνο έναν χάρτη και δεν έκανα τίποτε άλλο. Εκείνοι έκαναν τα πάντα. Εγώ πρότεινα κι εκείνοι τολμούσαν. Εγώ έλεγα τη δική μου άποψη –μια άλλη εκδοχή δίαιτας– και οι θεραπευόμενοί μου έκριναν και δημιουργούσαν τη δική τους.

Το βάρος είναι μια πολύ προσωπική υπόθεση και κανένας δεν είχε δικαίωμα να υποδείξει στον άλλον πώς να κάνει δίαιτα και πώς πρέπει να μοιάζει το σώμα του. Καθένας καλείται να βρει τον τρόπο του, κι αυτή νομίζω πως είναι η επισφράγιση της σχέσης που αναπτύσσεται μεταξύ του διατροφολόγου και του πελάτη του. Να αισθάνεται και να ξέρει ότι είσαι εκεί και αποδέχεσαι ό,τι κι αν διαλέξει να φάει και με όποιον τρόπο λειτουργήσει εντέλει. Οτι είσαι εκεί για να τον φροντίζεις διατροφικά χωρίς να απαιτείς τίποτε – γιατί δεν ζητάς εσύ, αλλά εκείνος.

Οταν ήμουν νεότερη, αγωνιούσα αν οι θεραπευόμενοί μου θα πήγαιναν καλά κι αν θα μείωναν το βάρος τους, οπότε ένιωθα δυσάρεστα όταν πάχαιναν, όταν αγωνιούσαν γιατί δεν τα πήγαιναν καλά με τη διατροφή τους. Επειτα από περίπου τριάντα χρόνια, έχω πια συνειδητοποιήσει ότι το αδυνάτισμά τους δεν είναι δική μου επιτυχία αλλά δικός τους προσωπικός άθλος, κι αυτό είναι κάτι που δείχνω σε κάθε επίσκεψη: τι βήματα έγιναν, πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο χάρτης, πώς έχουν δικαίωμα να κινηθούν κατά την κρίση τους. Αυτό είναι κάτι που γίνεται αντιληπτό σιγά σιγά, ώσπου έρχεται η ώρα που εκείνοι αρχίζουν να εκτιμούν, στις σωστές διαστάσεις, τις πράξεις, τον κόπο και τα αποτελέσματα που έφεραν.

Πρέπει να επισημάνω, στο σημείο αυτό, πόσο απαραίτητο είναι για τον διατροφολόγο να γνωρίζει τον ρόλο του, αλλά και πόσο επικίνδυνο είναι να πέσει ο ίδιος στην παγίδα να ασκήσει εξουσία στον πελάτη του. Να αρχίσει να τον μαλώνει, να του κάνει παρατηρήσεις, να τον νουθετεί ή να τον τιμωρεί. Κι αυτό γιατί ο διατροφολόγος απλώς τυχαίνει να έχει τη “δύναμη”, ενώ ο υπέρβαρος έχει την “αδυναμία”.

Πόσο εύκολο είναι να παρασυρθεί από το ευχαριστώ και να νιώσει ότι διαθέτει τεράστια δύναμη, ότι είναι μοναδικός, καταλήγοντας αλαζόνας και ολισθαίνοντας σε μια επίδειξη γνώσεων σαν να είναι μια “εξέχουσα» προσωπικότητα”… Η δύναμη, σε ό,τι αφορά την καταπολέμηση των παραπανίσιων κιλών προέρχεται πάντα από τον άνθρωπο που θέλει να αντιμετωπίσει το πρόβλημά του.

Απαιτείται πολλή προσοχή ώστε να προσδιοριστεί ποια είναι ακριβώς η δουλειά του διατροφολόγου. Ας μην ξεχνάμε ότι οι υπέρβαροι έχουν συνηθίσει στους ελέγχους, στα μαλώματα, στις επιτιμητικές παρατηρήσεις και στις τιμωρίες, οδηγούμενοι στον φαύλο κύκλο του ανθρώπου που επιζητεί όσα έχει υποστεί, καθώς αυτά γνωρίζει και μέσω αυτών έχει μάθει να λειτουργεί. Το αποτέλεσμα είναι ότι μετά από λίγο καιρό οδηγείται στη διακοπή της δίαιτας, αδυνατώντας να αντέξει παραπάνω να ελέγχεται από έναν τρίτο.

Ο διατροφολόγος καλείται απλώς να παραθέσει ό,τι γνωρίζει και να συμμεριστεί την προσπάθεια του υπέρβαρου να αδυνατίσει. “Σπουδαίος”, “σημαντικός”, “ικανός”, “δυνατός» και “ξεχωριστός” μπορεί να είναι μόνο ο άνθρωπος που δίνει μάχη με το βάρος του, κι αυτό είναι το καθήκον και ο στόχος του διατροφολόγου: να τον βοηθήσει να το καταλάβει. Δεν υπάρχει κοινό μοντέλο προγράμματος που να ταιριάζει σε όλους τους ανθρώπους. […] Γι’ αυτό και στις ευχαριστίες συνηθίζω να απαντώ: “Εξάλλου δεν αδυνάτισα εγώ. Εσείς κάνατε δίαιτα επί τόσο διάστημα…”».