Τα αγάλματα μέσα στο καλοκαίρι
Written by v.psychogios on 18/08/2025
Από το
efsyn.gr / ΝΗΣΙΔΕΣ /Θωμάς Τσαλαπάτης / photo EUROKINISSI/ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣΤις ώρες αυτές της μεγάλης ζέστης είναι πολλά αυτά που σκέφτομαι. Τις ώρες αυτές, στις ζέστες αυτές, ανάμεσα στα άλλα σκέφτομαι τα αγάλματα. Τα αγάλματα μέσα στην πόλη. Πόσα αγάλματα κατοικούν την Αθήνα; Πόσα κατοικούν μουσεία, πινακοθήκες εκθέσεις και πόσα στέκουν άστεγα περιφρονώντας την όποια ασφάλεια, έκθετα στον καιρό, τα γκράφιτι, τα περιστέρια;
Τα ξέσκεπα αγάλματα, γυμνά, πάντα γυμνά, μέσα στον ήλιο. Προσπαθώ να νιώσω το βάρος από όλο αυτό το φως που σωρεύουν, από όλο τον ήλιο που κουβαλούν, από όλη αυτή τη στάση που τους έτυχε. Τι αποστολή η ακινησία, τι υπόσχεση και τι χρέος. Στέκουν εκεί διαρκώς ακίνητα, σαν να θέλουν να απαλύνουν το ίδιο το γεγονός του ανόργανου, τη δική μας προοπτική ακινησίας. Ακόμα και σπασμένα μάς παρηγορούν.
Αγάλματα σε πάρκα και δημόσιους χώρους το βράδυ. Αγάλματα σε κλειστά μουσεία με έρημους από ανθρώπους διαδρόμους. Αγάλματα στα σκοτάδια των πάρκων και των πλατειών, νυχτερινά αγάλματα με την όρασή τους ανοιχτή μες στο σκοτάδι.
Τι κάνουν τα αγάλματα όταν δεν τα βλέπουμε; Τι συντηρεί η ακινησία τους; Μακριά από το βλέμμα, μακριά από τη δραστηριότητα. Γιατί ακόμη και αν κανείς δεν τα βλέπει αυτά παραμένουν ακίνητα. Και αυτή η σιωπή; Είναι απλώς ένας ακόμα τρόπος να μένεις ακίνητος. Είναι που εδώ δεν υπάρχει χρόνος. Ολα εδώ είναι σταθερά. Σαν μια επικύρωση του γεγονότος πως τα πράγματα μπορούν να συνεχίσουν να υπάρχουν. Ακόμα και όταν τίποτα δεν συμβαίνει. Περιφρουρούν. Χωρίς να μπορούν να καταστείλουν ή να αποτρέψουν. Είναι τα ανοιχτά τους μάτια που επιτρέπουν στην Αθήνα να κοιμηθεί. Αυτά που μένουν εδώ στη θέση μας. Οταν εμείς θα έχουμε αποσυρθεί να περιφρουρούν για εμάς. Επιβεβαιώνοντας πως αυτός ο κόσμος παραμένει κατοικήσιμος.
Τα αγάλματα κουβαλούν όλο το παρελθόν τους. Ακίνητο το σέρνουν μέχρι το παρόν. Το αφήνουν ελεύθερο ταυτόχρονα στη νύχτα. Και όλα συναντιούνται: Η αρχαία Αθήνα ακρωτηριασμένη απ’ τον χρόνο. Μια εξεγερμένη Ελλάδα άλλων αιώνων. Μια χώρα τυπική μέσα από τους ξεχασμένους δημάρχους της, τους μικρούς ήρωες χωρίς μνήμη, τα περιστατικά χωρίς ημερομηνία. Και μαζί μια σύγχρονη κοινότητα σύγχρονων αγαλμάτων. Με βήματα αποσπασματικά και αβέβαια. Μέχρι να συναντήσει το παρόν μας. Μπερδεύουν τις εποχές και τις περιόδους, την τέχνη και την ιστορία σε ένα αστικό συγκρητισμό παράδοξης συνύπαρξης. Είναι που το παρελθόν μας είναι πληθυντικός. Και όλα εδώ συναντιούνται. Μυστικά. Μια ανάσα μακριά απ’ τον ύπνο μας.
Η κρυφή ζωή των αγαλμάτων τις ώρες που δεν υπάρχει κανείς να τα δει. Μέσα στη μοναξιά της διαρκούς παρουσίας τους. Είναι ακριβώς αυτές τις ώρες όταν η μοναξιά τους ενώνεται με τη μοναξιά των μοναχικών διαβατών. Και είναι τις ώρες εκείνες απέναντι σε αυτές τις βιαστικές όψεις όταν τα χείλη τους -χωρίς να κινούνται- λες και σχηματίζουν ένα χαμόγελο. Ενα μικρό μειδίαμα εγκαρτέρησης. Γιατί τα αγάλματα είναι οι μόνιμοι κάτοικοι αυτής της πόλης και εμείς όλοι απλώς περαστικοί, πρόχειροι μετανάστες σε έναν κόσμο που ρέει ανάμεσα στον δικό τους σταθερό κόσμο.
Δεν είναι όμως αλήθεια πως τα αγάλματα είναι ακίνητα. Ολο αυτό δεν είναι άλλο από μια παρεξήγηση. Τα αγάλματα κινούνται. Ω ναι, βεβαίως και κινούνται. Απλώς κινούνται σε άλλο χρόνο. Σε χρόνο τελείως άλλο από τον δικό μας. Τον καθημερινό, τον ημερολογιακό, ακόμη και τον ιστορικό μας χρόνο. Ναι, κινούνται. Και κινούνται τόσο αργά. Τόσο αργά που δεν τα βλέπουμε. Τόσο αργά ώστε να μας παραχωρούν την αίσθηση πως αυτά είναι ακίνητα και είμαστε εμείς αυτοί, οι προικισμένοι με το θαύμα της κινήσεως.
Και η ύλη έχει το ίδιο βάρος από τότε που ξεκίνησε.