6 πόλεις που κάνουν χώρο για τη φύση

Από κυψέλες σε στέγες μέχρι δασικά κανάλια που έλκουν δροσερό αέρα στα κέντρα των πόλεων, καινοτόμες ιδέες φέρνουν τη φύση στις αστικές περιοχές, σε όλο τον κόσμο. Ακολουθούν έξι πόλεις που έχουν βρει τρόπους να ενσωματώσουν το πράσινο στα αστικά τοπία τους – προς όφελος των πληθυσμών τους και του περιβάλλοντος.

Λίβερπουλ, Αγγλία

Η πόλη του Λίβερπουλ έχει κάνει χώρο για τη φύση στο πολυσύχναστο κέντρο της πόλης της με ένα ζωντανό τοίχο. Μετέτρεψε το άγονο τσιμεντένιο εξωτερικό του εμπορικού κέντρου St John’s σε 65 μέτρα φυλλώδη βιότοπο. Ο ζωντανός τοίχος του Λίβερπουλ που εγκαταστάθηκε το 2020, έχει φυτευτεί με 14.000 αειθαλή φυτά, σε ιδανική τοποθεσία για να βοηθήσει στην παγίδευση μέρους της ρύπανσης που δημιουργείται από τον κοντινό σταθμό λεωφορείων της πόλης.

Το 2021, η επόμενη φάση της πρωτοβουλίας τέθηκε σε εφαρμογή με την εγκατάσταση δύο κυψελών μελισσών στον τελευταίο όροφο. Κάθε κυψέλη στεγάζει 20.000 μέλισσες και το προσωπικό των εγκαταστάσεων έχει εκπαιδευτεί ώστε να είναι ειδικοί διαχειριστές των μικροσκοπικών συναδέλφων τους. Ένα χρόνο αργότερα, ο μόνιμος πληθυσμός των μελισσών του κέντρου της πόλης ευδοκιμεί – τόσο πολύ που η πρώτη απόδοση μελιού από τις κυψέλες παρήγαγε 180 βάζα. Οι μέλισσες δεν γονιμοποιούν απλώς τον ζωντανό τοίχο, αλλά δραστηριοποιούνται σε ακτίνα πέντε χιλιομέτρων από τις κυψέλες τους, βοηθώντας την οικολογία της ευρύτερης κοινότητας.

Κουριτίμπα, Βραζιλία

Στην Κουριτίμπα, στη βορειοδυτική Βραζιλία, η δενδροφύτευση είναι η τελευταία φάση για να διασφαλίσουμε ότι η πόλη είναι όσο το δυνατόν πιο πράσινη. Η Curitiba εργάζεται για ένα βιώσιμο μοντέλο από τη δεκαετία του 19704 και, αντιμέτωποι με έναν αυξανόμενο πληθυσμό, οι πολεοδόμοι έκαναν την ευημερία των κατοίκων πρωταρχικό τους μέλημα. Έκτοτε, η ενσωμάτωση φυσικών περιοχών αναψυχής και η παροχή κινήτρων για την ανακύκλωση έχει γίνει βασικό μέρος του σχεδιασμού της πόλης.

Το σχέδιο δάσωσης της κυβέρνησης έχει δει τη φύτευση πολλών δέντρων δίπλα σε δρόμους, σε πάρκα, πλατείες και άλλους δημόσιους χώρους – 139.000 μόνο μεταξύ 2013 και 2016. Μικρότερα ιθαγενή είδη όπως το δέντρο ipê ευνοούνται για φύτευση στο δρόμο, ενώ ο δημοτικός κήπος της πόλης πολλαπλασιάζει μεγαλύτερα δέντρα όπως το αειθαλές κωνοφόρο araucaria για μετεγκατάσταση σε μεγαλύτερα πάρκα.

Έχουν επίσης δημιουργηθεί δέκα «μίνι-δάση», αξιοποιώντας μικρότερες εκτάσεις όπου είναι αδύνατες οι μεγαλύτερες φυτείες. Η περιοχή υπόκειται σε υψηλές βροχοπτώσεις και επομένως πλημμύρες, έχοντας ως συνέπεια να έχουν εφαρμοστεί φιλικοί προς το περιβάλλον τρόποι διαχείρισης της υπερχείλισης. Παλαιότερα, είχαν χρησιμοποιηθεί κανάλια από σκυρόδεμα για τη διοχέτευση όμβριων υδάτων απορροής και αυτά αντικαταστάθηκαν με περιοχές δημόσιων πάρκων.

Συχνά αναφέρεται ως μία από τις πιο πράσινες πόλεις της Βραζιλίας, και η Κουριτίμπα διαθέτει πλέον περισσότερες από 1.000 οάσεις πρασίνου. Έρευνες δείχνουν ότι ένα υψηλό ποσοστό των πολιτών της είναι ευχαριστημένοι με το μέρος που ζουν – κάτι που δείχνει τι μπορεί να συμβεί όταν οι πόλεις δίνουν προτεραιότητα στους ανθρώπους έναντι των αυτοκινήτων.

Σιγκαπούρη, Νοτιοανατολική Ασία

Η Σιγκαπούρη είναι αποφασισμένη να είναι «μια πόλη στη φύση». Τον Φεβρουάριο του 2021 η πόλη-κράτος ανακοίνωσε το «Πράσινο Σχέδιο 2030» – ένα φιλόδοξο πρόγραμμα για να κάνει την πόλη όσο το δυνατόν πιο βιώσιμη και φιλική προς τη φύση. Η Σιγκαπούρη έχει ήδη πάνω από 400 πάρκα και τέσσερα φυσικά καταφύγια – και μέχρι το 2026 θα αυξηθεί σε 3000 στρέμματα, με 2000 στρέμματα πρασίνου μέχρι το 2030.

Έως το 2030, έχει επίσης δεσμευτεί να φυτέψει ένα εκατομμύριο δέντρα σε όλη την επικράτειά της και να αυξήσει περαιτέρω την έκταση των πάρκων κατά 50 τοις εκατό από τη γραμμή αναφοράς του 2020. Η υπόσχεση είναι ότι μέχρι το 2030, κανένα νοικοκυριό δεν θα πρέπει να απέχει περισσότερο από δέκα λεπτά με τα πόδια από έναν προσβάσιμο χώρο πρασίνου – οι αυτοί θα πρέπει να προάγουν ενεργά την υγεία και την ευημερία όλων των κατοίκων. Ένα από τα πρώτα από αυτά τα πάρκα που άνοιξε είναι το Jurong Lake Gardens, το οποίο διαθέτει το Clusia Cove, μια υδάτινη παιδική χαρά τριών εκταρίων που έχει σχεδιαστεί για να μιμείται τα παλιρροϊκά μοτίβα και τις παράκτιες ακτές. Καθώς τα παιδιά παίζουν, μπορούν επίσης να μάθουν πώς το νερό φιλτράρεται, καθαρίζεται και ανακυκλώνεται φυσικά μέσω ενός βιότοπου υδρόβιων φυτών.

Σμύρνη, Τουρκία

Η τουρκική πόλη της Σμύρνης ελπίζει να μειώσει τη ρύπανση με τον οικολογικό διάδρομο Mavisehir Peynircioglu Stream, μια πράσινη κορδέλα 26.500 m² από βλάστηση που καταναλώνει άνθρακα. Άνοιξε τον Οκτώβριο του 2020, και άλλα φυτεύτηκαν στην περιοχή άλλα 1.150 δέντρα και 250.000 θάμνοι – όλα τα είδη κατάλληλα για το μεσογειακό κλίμα. Οι επικεφαλής του έργου εκτιμούν ότι είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθεί η δραστηριότητα των επικονιαστών κατά 45 τοις εκατό.

Ωστόσο, το αστικό ‘πρασίνισμα’ δεν χρειάζεται να είναι όλα ή τίποτα. Μικρότερα έργα μπορούν επίσης να βοηθήσουν στη δέσμευση άνθρακα και να ενθαρρύνουν τους κατοίκους να ασχοληθούν με τη φύση. Για το σκοπό αυτό, η Σμύρνη έχει εισαγάγει μια σειρά από «πάρκα» γύρω από την πόλη – μικροσκοπικές οάσεις που προσφέρουν στους κατοίκους χώρους για να καθίσουν ανάμεσα σε χώρους με φυτά που συμβάλλουν στη μείωση του φαινομένου της «θερμικής νησίδας» που δημιουργείται από ομαδοποιημένα κτίρια. Καταλαμβάνοντας πολύ λιγότερο χώρο (και προϋπολογισμό) από ένα έργο πλήρους κλίμακας, τα “πάρκα τσέπης” της Σμύρνης αποτελούν πρότυπο για άλλες πόλεις που αναζητούν πρακτικούς τρόπους εισαγωγής της φύσης στις αστικές περιοχές.

Σεούλ, Νότια Κορέα

Στη Νότια Κορέα, η Σεούλ φύτεψε ένα δάσος σε μια προσπάθεια να μειώσει τις θερμοκρασίες της πόλης κατά 3 έως 7°C. Είναι επίσημα μια megacity, η ονομασία που δίνεται σε ένα αστικό συγκρότημα με πληθυσμό πάνω από δέκα εκατομμύρια ανθρώπους. Στην πραγματικότητα, όταν περιλαμβάνεται η ευρύτερη μητροπολιτική της περιοχή, η Σεούλ στεγάζει περίπου 25,6 εκατομμύρια, καθιστώντας την μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες πόλεις στον κόσμο.

Το 2018, η βορειοανατολική Ασία γνώρισε έναν ακραίο καύσωνα – τον πιο ζεστό που έχει καταγραφεί. Οι θερμοκρασίες εκτινάχθηκαν σχεδόν στους 40°C και δύο χρόνια αργότερα, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστούν περαιτέρω τέτοια γεγονότα, οι αξιωματούχοι της πόλης αποκάλυψαν σχέδια για ένα νέο πάρκο, που ονομάστηκε «Δάσος των Ανέμων».

Σχεδιασμένο για να φέρνει δροσερό αέρα απευθείας στην πόλη – και επίσης να παγιδεύει τα ρυπογόνα σωματίδια και τη λεπτή σκόνη – το δάσος φυτεύτηκε με είδη όπως πεύκα, σφεντάμια, αγριοκερασιές και βελανιδιές. Οι εργασίες στο πάρκο είχαν προγραμματιστεί από τον Νοέμβριο του 2020 έως τα τέλη του 2021, με το Forest of Winds να ανοίγει το 2022.

The High Line, Νέα Υόρκη

Το High Line στη δυτική πλευρά του Μανχάταν είναι ένα δημόσιο πάρκο μήκους 2 χιλιομέτρων, προσβάσιμο από αναπηρικά αμαξίδια, χτισμένο κατά μήκος των υπολειμμάτων ενός υπερυψωμένου τμήματος της σιδηροδρομικής γραμμής που δεν χρησιμοποιείται. Έκλεισε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 και αντιμετώπισε κατεδάφιση προτού οι κάτοικοι συνενωθούν για να σχηματίσουν τους Friends of the High Line, θέλοντας να αξιοποιήσουν σωστά την τοποθεσία.

Ένας διαγωνισμός σχεδιασμού το 2003 προκάλεσε ενδιαφέρον και ιδέες για το τι να γίνει με τον χώρο. Δυστυχώς, ένα τρενάκι στο κέντρο της πόλης θεωρήθηκε μη πρακτικό – αλλά η ιδέα ενός κήπου πάνω από το επίπεδο του δρόμου είχε αποδοχή. Και έτσι το High Line άνοιξε σταδιακά από το 2009 έως το 2019 και τώρα είναι ένας πράσινος δρόμος της πόλης με πάνω από 150.000 λουλούδια, θάμνους και δέντρα.

Η ενασχόληση με το κοινό είναι ένα τεράστιο μέρος της επιτυχίας του έργου. Αν και διοικείται από το Τμήμα Πάρκων και Αναψυχής της Νέας Υόρκης, το High Line συντηρείται και λειτουργεί από ενθουσιώδεις εθελοντές. Θεωρείται από πολλούς ως σχέδιο για άλλες πόλεις που αναζητούν καινοτόμους τρόπους για να εισάγουν χώρους πρασίνου στο αστικό τους τοπίο – η Ουάσιγκτον ελπίζει να ακολουθήσει το παράδειγμα του έργου αυτού με το 11th Street Bridge Park.

Αυτά τα έργα από όλο τον κόσμο δείχνουν πόσο δυνατό είναι να ενσωματωθεί η φύση σε κάθε αστικό τοπίο. Ορισμένα από αυτά τα εγχειρήματα είναι μεγάλης κλίμακας, ενώ άλλα έχουν πολύ πιο τοπικό αντίκτυπο – αλλά όλα είναι καινοτόμοι και εμπνευσμένοι τρόποι για να βοηθήσουμε ολόκληρο τον πλανήτη, ακόμη και στα πιο αστικά περιβάλλοντα.

Πηγή: bbcearth.com