Πριν από το ταξίδι

Είναι κάτι που με πιάνει πριν από το ταξίδι. Είτε έχω να ταξιδέψω μέρες, είτε μήνες. Είτε έχω να πάω τρεις νομούς μακριά ή στην άλλη άκρη της Γης. Δεν είναι ανησυχία, δεν είναι άγχος. Δεν έχει σχέση με τις δυσκολίες που μπορεί να συναντήσω (τι δυσκολίες;), αυτό που περιμένει μπροστά, τις πτήσεις, τα δρομολόγια, τις διορίες. Είναι αυτό το εδώ και αυτό το εκεί. Αυτή η στιγμή, το βράδυ πριν από το ταξίδι που δεν ανήκεις ούτε στο τώρα, ούτε στο μετά, ούτε στο εδώ, ούτε στο εκεί. Οταν κλείνουν τα φώτα και το μόνο που μπορείς να φανταστείς είναι ο εαυτός σου αργότερα, λίγο αργότερα. Λίγο πριν το ταξίδι, κοιμάσαι πάντοτε μέσα σε μία παρένθεση. Είναι μια εσωτερική μετατόπιση, σαν να αλλάζει ο άξονάς μου για λίγα εκατοστά. Και μέσα στην παρένθεση μπορείς, έστω στιγμιαία, να δεις καθαρά: τη σχετικότητα του τόπου, το κοντά και το μακριά των αποστάσεων, το τι σημαίνει εδώ και το τι σημαίνουνε όλα τα άλλα. Το βάρος του σταθερού τόπου, της βάσης σου. Και το φασματικό όλων των άλλων προορισμών. Και όμως το ταξίδι είναι τόσο συχνά η μόνη παρηγοριά. Στις πιο ζορισμένες φάσεις, στις πιο απότομες στιγμές, ο άλλος τόπος, αυτός που στέκει πέρα είναι η μόνη ανάσα. Και συχνά η μόνη παρηγοριά.

Η γενιά μου δεν ταξίδεψε πολύ. Τουλάχιστον σε σχέση με την αντίστοιχη γενιά στην υπόλοιπη Ευρώπη. Σίγουρα ταξίδεψε περισσότερο από την προηγούμενη εδώ γενιά. Σε κάθε περίπτωση κουβαλάει έναν σαφώς πιο διευρυμένο κοσμοπολιτισμό από τους προηγούμενους, μια εξοικείωση και σε μεγάλο βαθμό μια γνώση. Περισσότερες γλώσσες, πιο εύκολοι τρόποι και κυρίως λιγότερες προκαταλήψεις. Σπάνια όμως θα ακούσεις για πραγματικά ταξίδια. Για περιπτώσεις που δεν εμπίπτουν στην τουριστική περιπλάνηση ή την επαγγελματική αναζήτηση. Το ταξίδι, αυτός ο ταυτοτικός προσδιορισμός, ως περιπλάνηση και ως χάσιμο, ως νομαδισμός και ως περιπέτεια είναι κάτι που σπάνια συναντάς. «Ο ταξιδιώτης, σε αντίθεση με τον τουρίστα, είναι αυτός που δεν ξέρει πότε θα γυρίσει». Είναι αυτή η απροσδιόριστη αίσθηση που δίνει στον χώρο ένα άλλο σχήμα, του επιτρέπει να απλώνεται ανεξάρτητα από σταθμούς, αεροδρόμια, προγράμματα και προθεσμίες. Ο κόσμος αρχίζει σταδιακά να παίρνει το πραγματικό του μέγεθος, ένα μέγεθος πολλαπλό και ταυτόχρονο. Με το μακριά να γίνεται κοντά και το εδώ να στέκει μακριά.

Νομίζω τη νύχτα πριν το ταξίδι είναι αυτή η απροσδιοριστία που με επισκέπτεται. Αυτή η -έστω στιγμιαία- διάθλαση του χώρου. Μια παραμόρφωση που έχει κάθε δικαίωμα να περιγράψει τον εαυτό της ως εξίσου αληθινό με το είδωλο που παραμορφώνει. Η προοπτική ενός ταξιδιού κουβαλά μέσα της την προοπτική όλων των ταξιδιών. Τη δυνατότητα να μετατραπείς από επισκέπτης σε πραγματικό ταξιδιώτη, το ενδεχόμενο ο τόπος που θα συναντήσεις να γίνει πιο πολύ εδώ από το εδώ που τη νύχτα αυτή σε κουκουλώνει. Εστω και για λίγες μέρες.

«Να μάθεις πολλές γλώσσες και να ταξιδεύεις πολύ». Αυτό έλεγε ο δάσκαλός μου. Και άσχετα με όσα κατάφερα ή με όσα θα καταφέρω εγώ, είναι μια συμβουλή που προσπαθώ να διανέμω. Ο κόσμος μας υπάρχει μόνο με το ταξίδι ως προϋπόθεση. Αλλιώς γίνεται βραχνάς, στενό πουκάμισο που περισσότερο πνίγει παρά ντύνει, αμνησία της κλίμακας, άγνοια και περιφρόνηση.

Ακόμα και τα ταξίδια που δεν θα κάνουμε ποτέ μας διαμορφώνουν. Εστω σαν ενεργά ενδεχόμενα. Ο κόσμος είναι εκεί έξω. Ασχετα με το πόσες φορές θα τον δούμε. Ο κόσμος μας περιμένει. Ακόμα και αν δεν τον συναντήσουμε. Και ο κόσμος είναι μεγάλος, τόσο μεγάλος, σαν ένα παιδί που ξυπνάει διαρκώς μέσα του.