Ολη η ιδιοφυΐα του Κουίνσι Τζόουνς σε ένα τραγούδι

Ο Κουίνσι Τζόουνς, που έφυγε πρόσφατα από τη ζωή σε ηλικία 91 ετών, ήταν ένας άνθρωπος που γεφύρωσε την ιστορία της μουσικής του 20ού αιώνα – από την τζαζ του Κάουντ Μπέιζι και τη μελωδικότητα του Μάνου Χατζιδάκι ως την χορευτική ποπ του Μάικλ Τζάκσον και το χιπ-χοπ του Σνουπ Ντογκ. 

Για πολλούς μουσικοκριτικούς ήταν ο πρώτος χίπστερ, ένα καλλιτεχνικό ταλέντο χωρίς ορίζοντες, που υπέγραψε την παραγωγή του εμπορικότερου άλμπουμ («Thriller») και ενός από τα δημοφιλέστερα σινγκλ («We Are The World») όλων των εποχών. Αλλά το τραγούδι που αποτελεί την επιτομή της μαεστρίας του Τζόουνς ήταν το «Fly Me to the Moon» στην ηχογράφηση του Φρανκ Σινάτρα. 

Το συγκεκριμένο κλασικό κομμάτι είναι, σύμφωνα με την Washington Post, αυτό που χαρακτηρίζει την εξαιρετική δουλειά του θρυλικού παραγωγού, ο οποίος περιόριζε τον εγωισμό του για να υπηρετήσει κάθε καλλιτέχνη με τον οποίο συνεργαζόταν. Η αφαιρετική παραγωγή του συγκεκριμένου κομματιού είναι ενδεικτική του στιλ που καθιέρωσε τον Κουίνσι Τζόουνς. 

Σε αντίθεση με την πληθωρική, αυταρχική προσωπικότητα του Φιλ Σπέκτορ –ο οποίος είχε παρανοϊκές εκρήξεις θυμού συνεργαζόμενος με τους Beatles, τους Ramones, την Τίνα Τέρνερ και τον Λέοναρντ Κοέν– ο Τζόουνς ήταν χαμηλών τόνων στο στούντιο, σεβόταν τους καλλιτέχνες του και έτσι έγινε πρότυπο για άλλους σημαντικούς μουσικούς παραγωγούς, όπως ο Τζορτζ Μάρτιν (στις δεκαετίες του ’50 και του ’60) και ο Ρικ Ρούμπιν (από τη δεκαετία του ’90). 

Το «Fly Me to the Moon» ηχογραφήθηκε σε συνεργασία του Κάουντ Μπέιζι με τον Σινάτρα και περιεχόταν στο άλμπουμ του 1966 «Sinatra at the Sands». Στο διαφημιστικό φιλμάκι ο Σινάτρα εμφανίζεται σε μια φιλανθρωπική εκδήλωση στο Σεντ Λούις του Μιζούρι το 1965, με τον Τζόουνς να διευθύνει ζωντανά την ορχήστρα στο βάθος. 

Η εκτέλεση είναι ξεχωριστή από την πρώτη νότα, με τον Σινάτρα να σέρνει τους στίχους σε έναν νωχελικό, αργόσυρτο ρυθμό-σήμα κατατεθέν των ερμηνειών του – και αυτό ήταν ξεκάθαρα ιδέα του Κουίνσι. Η ενορχήστρωση χρησιμοποιεί φλάουτο και σαξόφωνο, κάτι που συνιστούσε τολμηρή συνδυαστική επιλογή για την εποχή. 

Η επιρροή του Τζόουνς στον τελικό ήχο της εκτέλεσης του Σινάτρα είναι εμφανέστατη και διαφέρει από όλες τις περίπου 100 προηγούμενες εκδοχές του τραγουδιού, του οποίου ο πρωτότυπος τίτλος ήταν «In Other Words» και ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά το 1954 από την αμερικανίδα ηθοποιό και τραγουδίστρια Κέι Μπάλαρντ ως ένα επίπεδο βαλς. 

Ο Τζόουνς έριξε το χρόνο του τέμπο από τα 3/4 στα 4/4, επιβράδυνε τον ρυθμό και πρότεινε μια νωχελική τζαζ ενορχήστρωση. Για να το καταφέρει, παραμέρισε τον καλλιτεχνικό εγωισμό του προς όφελος των ερμηνευτικών ιδιαιτεροτήτων τόσο του Σινάτρα όσο και του πιανίστα και διευθυντή μπάντας, Μπέιζι. 

Σε μια συνέντευξη ο Τζόουνς ανέφερε ότι στη διάρκεια των ηχογραφήσεων «ο Φρανκ ζητούσε από τον Μπέιζι μια νότα αναφοράς και εκείνος έπαιζε μια κοφτή συγχορδία στο πιάνο – αυτό ήταν όλο». Η υιοθέτηση του αφαιρετικού ήχου στο κομμάτι προδίδει τόσο την οικονομία στο «κτίσιμό» του, όσο και το κύρος του Κουίνσι στο στούντιο. 

Ο παραγωγός χρησιμοποίησε τις ερμηνευτικές ιδιαιτερότητες του Σινάτρα με τον ίδιο τρόπο που το έκανε δύο δεκαετίες αργότερα με τον Μάικλ Τζάκσον. «Τον έπεισα ότι τα φωνητικά του ταιριάζουν άψογα με τον ήχο της ορχήστρας, παρότι η φωνή του δεν περιορίζεται από τον συνθετικό ρυθμό της εκάστοτε μελωδίας» εξήγησε στην ίδια συνέντευξη. 

Ως προσωπικότητα ο Τζόουνς ήταν μάλλον υπερβολικά επιβλητικός και αναντικατάστατος, σύμφωνα με πολλές μαρτυρίες, αλλά ως παραγωγός ήταν κάτι πιο σημαντικό. Γνώριζε –όπως είχε πει κάποτε και για τον Μπέιζι, που ήταν το πρότυπό του– τι ακριβώς χρειαζόταν ένα τραγούδι και πώς ακριβώς να το αναδείξει.