Μακελειό στη Μόσχα: Γιατί οι τρομοκράτες επέλεξαν να χτυπήσουν σε συναυλία των Piknik;

Η Ρωσία έχει παραλύσει, όλος ο κόσμος εκφράζει τη συμπαράστασή του, οι φημολογίες δίνουν και παίρνουν. Έχουν συλληφθεί τέσσερις ύποπτοι από το Τατζικιστάν, που κατηγορούνται για συμμετοχή σε τρομοκρατική επίθεση και αντιμετωπίζουν ποινή ισόβιας κάθειρξης. Το μακελειό ξεκίνησε το βράδυ της Παρασκευής στο συναυλιακό κέντρο Crocus City Hall της Μόσχας, μία ώρα πριν ανέβει στη σκηνή το μεγάλο όνομα της βραδιάς, το ροκ συγκρότημα Piknik. Ήταν τελικά αυτός ο στόχος της επίθεσης;

«Μην φοβάσαι τίποτα, καμιά φλόγα, καμιά σκιά. Δεν είσαι ροδαλό παιδάκι πια. Πλύνε το πρόσωπό σου κάθε πρωί με το ίδιο σου το αίμα». Κάπως έτσι αποδίδονται μερικοί στίχοι από την τελευταία επιτυχία των Piknik, που ανέβηκε στο YouTube στις 7 Μαρτίου.

Οι Piknik θεωρούνται από τους βετεράνους της ρωσικής ροκ σκηνής. Εμφανίστηκαν για πρώτη φορά το 1978 στην Αγία Πετρούπολη, που τότε ονομαζόταν ακόμη Λένινγκραντ, ως «Orion». Το 1981 μετονομάστηκαν σε «Piknik». Για τα ροκ συγκροτήματα της σοβιετικής εποχής ήταν συνηθισμένη τακτική να επιλέγουν ονόματα που θυμίζουν μεν Δύση, αλλά δεν μπορούν εύκολα να απαγορευθούν.

Στη δεκαετία του ’80 οι Piknik περιέπεσαν σε δυσμένεια και δύσκολα έβρισκαν μεγάλες αίθουσες για τις συναυλίες τους. Άρχισαν να παίζουν σε μικρότερες ροκ σκηνές, ενίοτε στο περιθώριο της καλλιτεχνικής σκηνής. Παρέμειναν πιστοί στα διαχρονικά είδωλά τους, όπως οι Rolling Stones, οι Led Zeppelin και τα μεγάλα ονόματα της προγκρέσιβ ροκ μουσικής. Ηγέτης του συγκροτήματος από το 1982 είναι ο τραγουδιστής και συνθέτης Έντμουντ Σκλιάρσκι, γιος ενός επιφανούς επιστήμονα και μίας πιανίστριας. Ο ίδιος αποδίδει μεγάλη σημασία στην πολωνική του καταγωγή και την καθολική του πίστη. Πηγές έμπνευσης για τον Σκλιάρσκι αποτελούν όχι μόνο οι Rolling Stones, αλλά και η ρωσική ποίηση των αρχών του 20ού αιώνα.

Τον Μάιο του 2023 το συγκρότημα δέχθηκε επαίνους από τον Ρώσο εθνικιστή συγγραφέα Ζαχάρ Πριλέπιν για τη στάση που τήρησε στο ζήτημα της Ουκρανίας. Συγκεκριμένα, ο Πριλέπιν ανέφερε ότι ο Σκλιάρσκι στήριξε ενεργά την «ειδική επιχείρηση» στην Ουκρανία, μεταξύ άλλων και με δωρεές, κάτι που κατά την άποψή του αποτελεί «μία φυσιολογική συνθήκη για κάθε άνδρα, για κάθε μουσικό στη Ρωσία». Το συγκρότημα δεν διέψευσε τους ισχυρισμούς αυτούς.

Μία εμφάνιση στο μεγαλοπρεπές Crocus City Hall μπορεί να ερμηνευθεί ως ένδειξη νομιμοφροσύνης απέναντι στην πολιτική ηγεσία. Στην ίδια περίοδο άλλα μεγάλα ονόματα της ρωσικής ροκ σκηνής- όπως ο Μπόρις Γκρεμπέσνικοφ του συγκροτήματος Aquarium, ο Γιούρι Σέβτσουκ των DDT και η Ζεμφίρα- αναγκάζονται να διαφύγουν στο εξωτερικό, διακόπτοντας την επιτυχημένη καριέρα τους. Κριτική στο καθεστώς του Βλάντιμίρ Πούτιν ασκεί και η αυτοεξόριστη «βασίλισσα της ρωσικής ποπ» Άλα Πουγκάτσοβα.

Πριν καν ξεκινήσει η ρωσική εισβολή, οι Piknik είχαν συμπεριληφθεί στη λίστα των «ανεπιθύμητων καλλιτεχνών» στην Ουκρανία, καθώς είχαν ήδη πραγματοποιήσει πολλές συναυλίες στην κατεχόμενη από τους Ρώσους χερσόνησο της Κριμαίας. Μία ημέρα μετά την τρομοκρατική επίθεση το συγκρότημα αντιδρούσε σε πολλά αιτήματα για συνέντευξη (μεταξύ άλλων και από την DW) εκφράζοντας λύπη και οδύνη. Στις 24 Μαρτίου ο Έντμουντ Σκλιάρσκι εμφανίστηκε σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα στο Telegram, για να εκφράσει τα συλλυπητηριά του προς τους συγγενείς των θυμάτων «αυτής της τρομακτικής και άνευ νοήματος τραγωδίας».

Οποιαδήποτε εικασία για το αν οι δράστες είχαν στοχοποιήσει τους Piknick, παραμένει μετέωρη. Πάντως το Crocus City Hall έχει ήδη καθιερωθεί ως ένας από τους πιο σημαντικούς χώρους συναυλιών στη Ρωσία. Απέχει μόλις 20 χλμ. από το Κρεμλίνο και βρίσκεται κοντά στα προνομιούχα δυτικά προάστια της Μόσχας, όπου τα μέτρα ασφαλείας είναι κάπως πιο χαλαρά από το κέντρο της ρωσικής πρωτεύουσας. Ίσως όλα αυτά να έπαιξαν κάποιον ρόλο για τους τρομοκράτες.

Το κτίριο ανήκει στον επιχειρηματικό όμιλο του ολιγάρχη Αράζ Αγκαλάροφ, που κατάγεται εν μέρει από το Αζερμπαϊτζάν και πρωταγωνιστεί στη ρωσική αγορά ακινήτων. Στη σκηνή του έχουν εμφανιστεί μεγάλα ονόματα της ξένης ποπ και ροκ μουσικής, όπως οι Σκόρπιονς, οι Νάζαρετ, ο Στινγκ, ο Έλτον Τζον, οι Pet Shop Boys και άλλοι. Το 2013 βρέθηκε στo Crocus City Hall και ο Ντόναλντ Τραμπ ως «ειδικός προσκεκλημένος» για τον διαγωνισμό ομορφιάς Miss Universe. Ωστόσο, αυτές οι εποχές της εξωστρέφειας έχουν παρέλθει…