Και προπαντός, αμερικανικά

Οταν ξεκινάει ένα καλοκαίρι, έστω και με βροχερό τρόπο όπως αυτό, ακόμη και σε δύσκολες συνθήκες όπως αυτές που ζούμε, πάντα υπάρχει μια αχτίδα ελπίδας. Ισως να είναι η αναμονή των διακοπών (λίγες και με δεκάδες περιορισμούς, αλλά διακοπές), το όνειρο της πρώτης βουτιάς στη θάλασσα και η προσμονή για το χάδι του ήλιου. Μπορεί να είναι και η ίδια η λέξη στην ετυμολογία της που του δίνει τόση ελπιδοφόρο δύναμη: καλός καιρός.

Η πραγματικότητα γύρω μας, πάντως, καθόλου ελπιδοφόρα δεν είναι, κι ας έχουν γεμίσει οι οθόνες της τηλεόρασής μας με «καλές ειδήσεις» για τον τουρισμό, με «θετικές προβλέψεις» για την οικονομία και τις «επενδυτικές βαθμίδες», αλλά και με «ωραίες παρουσίες» σε θάλασσες και ακτές.

Λες και κανείς δεν μπαίνει στο σουπερμάρκετ, λες και κανείς δεν πληρώνει λογαριασμούς, λες και κανείς δεν έχει επισκεφθεί νοσοκομείο, λες και κανείς δεν έχει παιδιά ή ανίψια στο σχολείο, που διαρκώς υποβαθμίζεται και μένει στη φιλοτιμία των δασκάλων για να αποδώσει. Λες και κανείς δεν μετακινείται με το μετρό και ειδικά τον ηλεκτρικό -καθημερινά ζούμε τα δρομολόγια του τρόμου. Λες και δεν χάθηκαν άδικα άνθρωποι στην πανδημία. Λες και δεν υπάρχουν άνθρωποι που επιβιώνουν με ελάχιστα και οι διακοπές δεν υπάρχουν ούτε στο λεξιλόγιο, πόσο μάλλον στο όνειρό τους. Και πόσα άλλα. Ολα ωραία και καλώς καμωμένα. Και οι «χορτάτοι» κάθε είδους, με κυνισμό και αλαζονεία κουνάνε το δάχτυλο όταν κάποιος καταγράφει έστω την αδικία, κατηγορώντας τον για… μιζέρια.

Και ήρθε και αυτό το ναυάγιο έξω από την Πύλο και θύμισε -σε όσους έχουν επιλέξει να το ξεχάσουν- πως υπάρχουν και τραγωδίες μεγαλύτερες από τις δικές μας. Ανθρωποι σαν εμάς, από πατρίδες που τους διώχνουν λόγω φτώχειας, πολέμου, πολιτικών ιδεών, θρησκευτικής πίστης ή σεξουαλικού προσανατολισμού, αφού πέφτουν θύματα διακινητών, στους οποίους δίνουν ό,τι έχουν και δεν έχουν, με την ελπίδα μιας καλύτερης ή έστω λίγο πιο ασφαλούς ζωής, ύστερα πνίγονται στις θάλασσες, βιάζονται, δολοφονούνται, κακοποιούνται. Και χαρακτηρίζονται και ανεπιθύμητοι, από τους άλλους, τους «τυχερούς».

Και η χώρα κήρυξε εθνικό πένθος, τριών ημερών, πολύ σωστά. Βέβαια, αναρωτιέμαι αν θα είχε γίνει το ίδιο αν αυτή η κυβέρνηση δεν ήταν υπηρεσιακή και ήταν «εθνικοπατριωτική», που έχει ταχθεί να φυλάει τα σύνορα από τον μέγα εχθρό, τους κατατρεγμένους, αν θα είχε συμβεί το ίδιο. Μπορεί και να το είχε κάνει, τέτοιο που είναι το μέγεθος της τραγωδίας -αλλά ας ξεχνάμε ότι ανάλογες τραγωδίες έχουμε ζήσει κι άλλες. Και αν η «πολιτισμένη» Δύση -εις την οποίαν ανήκομεν, ας μην ξεχνάμε- δεν κάνει κάτι ουσιαστικό, θα συνεχίσουμε να ζούμε και στο μέλλον. Και θα ρίχνουμε κροκοδείλια δάκρυα κάθε φορά που άνθρωποι θα χάνονται στη θάλασσα, θα πεθαίνουν από ασφυξία σε ψυγεία φορτηγών, θα σβήνουν από τις κακουχίες ή την κακοποίηση.

Πολλή πίκρα μάς επιφύλαξε η αρχή αυτού του καλοκαιριού. Κι εγώ, μια ανόητη ρομαντική που θέλω να πιστεύω στη δικαιοσύνη, στη δημοκρατία και στον άνθρωπο τις τελευταίες ημέρες «νανουρίζομαι» με τον Γιάννη Μαρκόπουλο και το «Σεργιάνι στον Κόσμο». Με την αλήθεια του και τον θυμό του, με την πίκρα και την ελπίδα του.

Και υπάρχει εκείνη η στροφή που λέει πως «το ψέμα σαν τιμάριθμος ψηλώνει μα το αυτί σου κατεργάρη δεν ιδρώνει./ Να μην ξέρεις πού να δώσεις τη φωνή σου/ να παρακαλάς προσκυνητής για τη ζωή σου/ ο πολυμήχανος αστός όλο φιγούρα/ η δουλειά σου να ’ναι πάντοτε χασούρα./ Τίγκα με σκουπίδια ο αιώνας κι όλο μπαινοβγαίνει ο χειμώνας»*.

Κι ύστερα «ξυπνάω» από τον λήθαργο, ανοίγω την τηλεόραση και ησυχάζω. Γιατί «όλα μοιάζουν μαγικά, είναι μαζικά, και προπαντός αμερικανικά»*. Και ξανά: Ολα μοιάζουν μαγικά, είναι μαζικά και προπαντός αμερικανικά. Πάμε πάλι: Ολα μοιάζουν μαγικά…

Καληνύχτα μας.

* «Ολα μοιάζουν μαγικά», από το «Σεργιάνι στον Κόσμο», στίχοι-μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος, 1979