Θορυβώδης μελαγχολία

Λέμε μια κοινοτοπία. Δηλαδή ότι οι δημοσκοπήσεις είναι η φωτογραφία της στιγμής. Εντάξει, κλισέ. Ωστόσο, αν αυτή η φωτογραφία εμφανίζεται σταθερά, οφείλουμε να προβληματιστούμε για το αν οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν απλώς μια στιγμή, συνεπώς έχουν σχετική αξία, ή καταγράφουν την ίδια κατάσταση συνεχώς. Αν συμβαίνει το πρώτο, η συζήτηση γύρω από τα ευρήματά τους έχει άλλο βάρος, αν όμως συμβαίνει το δεύτερο, τότε κάτι τρέχει και πρέπει να μας απασχολήσει. Οπως προκύπτει και από τις έρευνες των εγχώριων εταιρειών και από το ευρωβαρόμετρο, η ελληνική κοινωνία στέλνει μηνύματα προς το πολιτικό σύστημα. Οκτώ στους δέκα Ελληνες λένε ότι δυσκολεύονται να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους. Επτά στους δέκα πιστεύουν ότι η χώρα πηγαίνει σε λάθος κατεύθυνση.

Οι ίδιοι άνθρωποι, όταν καλούνται να πουν ποιο κόμμα θα ψηφίσουν αν γίνουν εκλογές αύριο, ρίχνουν έστω με βαριά καρδιά, έστω βρίζοντας την ψήφο τους στην κάλπη της Νέας Δημοκρατίας. Αντίφαση; Από πρώτη ματιά, ναι. Αφού διαφωνείς, γιατί στηρίζεις εκείνο το κόμμα που έχει την ευθύνη για τα προβλήματα που αντιμετωπίζεις; Το ξέρεις καλά. Αλλα σου υποσχέθηκε για να σε παρασύρει, άλλα κάνει.

Σου έταξε λαγούς και σου δίνει μπαλωμένα πετραχήλια. Σου πουλάει τα φύκια για μεταξωτές κορδέλες και εσύ τσιμπάς, αγοράζεις και μάλιστα πανάκριβα. Είπε ότι θα πατάξει την ακρίβεια κι αυτή φουντώνει. Είπε ότι θα υπερασπιστεί το κράτος δικαίου και έστησε παρακράτος για να παρακολουθεί φίλους και αντιπάλους. Το δημόσιο και ιδιωτικό χρέος έφτασαν στα ουράνια. Αποδείχθηκε εκκωφαντικά ανεπαρκές όταν διαχειρίστηκε τις φωτιές και τις πλημμύρες. Το ψέμα είναι ο κανόνας του. Η μετάθεση ευθυνών σε τρίτους, η συνήθης πρακτική του. Κι όμως εσύ επιμένεις να το στηρίζεις. Γιατί; Μαζοχισμός;

Εύκολη απάντηση. Το πρόβλημα είναι σύνθετο. Προφανώς το κάνεις με τη λογική του μικρότερου κακού. Προφανώς προτιμάς τη Δεξιά γιατί οι άλλες επιλογές που σου προσφέρονται δεν είναι πειστικές. Είσαι φοβισμένος (48,6% σύμφωνα με την έρευνα της MRB), δεν θέλεις να ρισκάρεις, δεν θέλεις να πάρεις πρωτοβουλίες, δεν θέλεις να μπλέξεις σε περιπέτειες, δεν θέλεις να συγκρουστείς με τον φόβο σου και προτιμάς τα σίγουρα, έστω κι αν είναι λίγα, έστω κι αν σε κρατούν χαμηλά.

Είσαι οργισμένος (43,6%) και με τα χάλια σου και με όσα συμβαίνουν στη χώρα και με την αλαζονεία του συστήματος Μητσοτάκη και με τη συμπεριφορά της Δεξιάς και με τα πολιτικά και οικονομικά σκάνδαλα, φωνάζεις, διαμαρτύρεσαι, αλλά η οργή σου δεν βρίσκει διέξοδο. Δεν γίνεται να είσαι μονίμως θυμωμένος. Η οργή υποχωρεί και σύντομα εξατμίζεται. Μετά; Το πιθανότερο είναι ότι δεν θα γίνει φόβος. Θα γίνει απογοήτευση και στη συνέχεια θα οδηγήσει σε παραίτηση (40,3%). Ούτε ο φόβος ούτε η οργή που ξεθυμαίνει ούτε βεβαίως η παραίτηση-απογοήτευση ανησυχούν το σύστημα Μητσοτάκη. Αντιθέτως βολεύεται. Δεν διατρέχει κίνδυνο. Γουστάρει φοβισμένους και απογοητευμένους πολίτες γιατί μπορεί να τους χειραγωγήσει. Τους θυμωμένους φοβάται, αλλά βλέπει ότι αυτοί δεν έχουν πού να πάνε.

Και πράγματι πού να πάνε; Ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ τούς λέει ότι στις ευρωεκλογές έχει στο τσεπάκι του τη δεύτερη θέση και στις εθνικές εκλογές θα έρθει πρώτος και θα αποκαθηλώσει τη Δεξιά. Κοιτάς τα νούμερα που παίρνει στις δημοσκοπήσεις και δεν σου προκύπτει. Ανεδαφικός οπτιμισμός. Πηγαίνεις παρακάτω. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ λέει ότι θα έρθει πρώτο το κόμμα του στις ευρωεκλογές και αυτός θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός. Κοιτάς και τα δικά του νούμερα και διαπιστώνεις χάος. Ματαιόδοξη φλυαρία. Συνεχίζεις. Η Νέα Αριστερά υποστηρίζει ότι είναι κόμμα πολιτικής αλλαγής. Αναρωτιέσαι πώς θα το πετύχει; Με το 2,5% που συγκεντρώνει στα γκάλοπ; Μπαίνει-δεν μπαίνει στη Βουλή. Ζαβλακωμένη αισιοδοξία.

Σκέφτεσαι. Μήπως ήρθε η ώρα του ΚΚΕ; Μήπως δηλαδή ήρθε η ώρα που αυτές οι υπερώριμες από δεκαετίες αντικειμενικές συνθήκες (δηλαδή ο επιθανάτιος ρόγχος του καπιταλισμού) θα συναντηθούν με τον υποκειμενικό παράγοντα, δηλαδή το επαναστατικό κόμμα; Ακούς τον γενικό γραμματέα Δημήτρη Κουτσούμπα και παίρνεις κουράγιο: «Η πρόταση του ΚΚΕ είναι η μόνη ρεαλιστική, φιλολαϊκή λύση για τον τόπο μας. Στον αγώνα για αυτή την εργατική-λαϊκή διακυβέρνηση και εξουσία μπορούν ο λαός και οι εργαζόμενοι να υπολογίζουν στην απόσπαση νέων κατακτήσεων».

Ρεαλιστική πρόταση διακυβέρνησης; Νέοι ορίζοντες. Πώς θα το πετύχει; Μόνο του; Τελείως. Γιατί; Μα οι άλλοι που υποδύονται τους προοδευτικούς «αποτελούν την εμπροσθοφυλακή της αστικής τάξης στην προσπάθεια να εγκλωβίσουν τον λαό σε νέες αυταπάτες». Οπότε; Ενα είναι το κόμμα. Σεχταριστική αλαζονεία. Βλέπεις και τον Τσίπρα που μιλάει στη Ρώμη και στο Παρίσι για να ακούσει η Αθήνα, ο οποίος προτείνει στις προοδευτικές δυνάμεις να συνεννοηθούν, διαφορετικά η Δεξιά και η άκρα Δεξιά θα κυριαρχήσουν. Ούτε το κόμμα του, ο ΣΥΡΙΖΑ, ανταποκρίθηκε. Οπότε; Θορυβώδης μελαγχολία.