Έξι μεγάλες παρανοήσεις
Written by v.psychogios on 05/06/2025
Από το f/b Mour Efstratios & Φανή Γέμτου
Συχνά το επάγγελμα του ηθοποιού αντιμετωπίζεται είτε ως “λαμπερό και εύκολο”, είτε ως “πεδίο ελευθεριότητας”. Από τις πιο αφελείς έως τις πιο επικίνδυνες, τέτοιες παρεξηγήσεις συσκοτίζουν την κατανόηση και την αναγνώριση της ουσίας αυτής της τέχνης.
Τι είναι λοιπόν αυτό που παρανοείται συχνότερα;
1. Ο ηθοποιός “παίζει” — άρα περνάει καλά, χωρίς κόπο και μέθοδο.
Η λέξη “παίζω” γεννά την εντύπωση της διασκέδασης. Και ναι — δεν είναι τυχαία. Η υποκριτική διαδικασία έχει ρίζες στο παιδικό παιχνίδι: στο “μπαίνω στα παπούτσια του άλλου”, στον αυθορμητισμό και τη μεταμόρφωση. Όμως, η τέχνη αυτή έχει μεθοδολογία, απαιτεί πειθαρχία, σωματική και ψυχική αντοχή, τεχνική και συνεχή καταβύθιση. Δεν είναι παιχνίδι — είναι εργασία.
2. Το ταλέντο αρκεί.
Η ιδέα του «γεννημένου ηθοποιού» παραγνωρίζει τη σημασία της εκπαίδευσης. Το ταλέντο είναι σπόρος· χωρίς φροντίδα, δεν ανθίζει. Πόσοι “ταλαντούχοι” έμειναν στάσιμοι και πόσοι “μη έχοντες φαινομενικά τον σπόρο” απογειώθηκαν χάρη στη μέθοδο και τη συστηματική δουλειά; Η ευκολία που προσφέρει το ταλέντο δεν οδηγεί απαραίτητα σε εξέλιξη. Το χάρισμα χωρίς μόχθο σπάνια οδηγεί σε βάθος.
3. Ο ηθοποιός είναι ο ρόλος του.
«Αυτός είναι ίδιος με τον ρόλο του» — πόσο συχνά το ακούμε; Ο καλός ηθοποιός παραχωρεί το σώμα και τη φωνή του, δεν ταυτίζεται. Δανείζεται στοιχεία του εαυτού του, μα δεν συγχέεται με τον ρόλο. Αν το έκανε, θα μιλούσαμε για ψυχιατρική περίπτωση. Η απόσταση είναι εργαλείο, όχι εμπόδιο.
4. Όσο πιο γνωστός, τόσο πιο επιτυχημένος.
Η δημοσιότητα συγχέεται εύκολα με την ποιότητα. Κι όμως, σπουδαίοι ηθοποιοί επιλέγουν τη σκιά και δημιουργούν βαθιά έργα μακριά απ’ τα φώτα της διασημότητας. Η επιτυχία δεν είναι μόνο θεαματικότητα χωρίς φυσικά να την αποκλείει. Η ματαιοδοξία δεν είναι προαπαιτούμενο — είναι προσωπική επιλογή, όχι καλλιτεχνική ανάγκη. Η καλλιτεχνική ανάγκη δεν έχει τις ρίζες της στην προβολή του εαυτού, αλλά στην έρευνά του. Φυσικά μια καλλιτεχνική επιτυχία είναι ευχής έργο να είναι και εμπορική.
5. Ο ηθοποιός δουλεύει μόνο όταν παίζει.
Πίσω από κάθε εμφάνιση κρύβονται ώρες πρόβας, μελέτης, προετοιμασίας, φωνητικής και σωματικής άσκησης. Ακόμα και στην “απλή” καθημερινότητά του, ο ηθοποιός εργάζεται: παρατηρεί, αφουγκράζεται, καταγράφει. Είναι πάντα σε ετοιμότητα.
6. Δεν είναι “σοβαρό” επάγγελμα.
Σε έναν κόσμο που μετρά αξίες με ευρώ, ο ηθοποιός συχνά υποτιμάται ως “χομπίστας”. Κι όμως, η τέχνη δεν είναι πολυτέλεια — είναι ανάγκη. Ο ηθοποιός γίνεται αγγελιοφόρος ερωτημάτων, καθρέφτης συνείδησης. Γιατί υπάρχουν κι επαγγέλματα που η προσφορά τους δεν είναι χειροπιαστή, αλλά πνευματική.
Δυστυχώς, τόσο η Έρευνα όσο και η Τέχνη δεν υποστηρίζονται όπως τους αξίζει. Πίσω από κάθε συστηματικό καλλιτέχνη υπάρχει ένας εργαζόμενος που μοχθεί χωρίς ισότιμη ανταμοιβή.
Φανή Γέμτου
Ηθοποιός-Θεατρολόγος